Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΥ ΔΙΑ ΑΝΑΤΑΣΕΩΣ ΤΗΣ ΧΕΙΡΟΣ

Γράφει ο Τουλγερίδης Γεώργιος
   Ιστορικός - Εθνολόγος

   Πολλά έχουν γραφτεί και πολλά έχουν ειπωθεί για τον χαιρετισμό «δια ανατάσεως της χειρός» . Είναι ναζιστικός; είναι αρχαιοελληνικός; Τι συμβολίζει;
   Αρχαία Σπάρτη : Ο χαιρετισμός αυτός πρωτοεμφανίστηκε στην αρχαία Σπάρτη κατά την «Σπαρτιατική ηγεμονία». Η Σπάρτη βρίσκεται στον κολοφώνα της δόξας της και γίνεται η διαχρονική εκπρόσωπος των μετέπειτα μιλιταριστικών και ολοκληρωτικών καθεστώτων. Ο χαιρετισμός αυτό χρησιμοποιούνταν κατά κόρον στις συνεδριάσεις της  «Απέλλας». Ο ομιλητής προσερχόταν στο βήμα της «Απέλλας» και με την ανάταση της χειρός χαιρετούσε τον θεό Ήλιος και απευθυνόμενος στο κοινό των «Ομοίων» ( δηλ. τη συνέλευση των ελεύθερων Σπαρτιατών αρρένων που κατείχαν πολιτικά δικαιώματα ), ανέκραζε «  έρρωσθε και ευδαιμονείτε».

   Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία (A’ Ράιχ) : Στη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία και ιδιαίτερα κατά συγκεκριμένων ιστορικών περιόδων( περίοδος Principatus) και  στα πλαίσια της πολυθεϊστικής  θρησκείας, ο Αυτοκράτορας θεωρούνταν ως  ένας «επί της γης θεός». Την συγκεκριμένη χρονική περίοδο ο θαυμασμός για την στρατιωτικού τύπου μιλιταριστική Σπάρτη ήταν αυξημένος και νομοτελειακά υιοθετήθηκαν κάποια στοιχεία της ,όπως και ο χαιρετισμός . Στην Ρώμη ο αυτοκράτορας τιμόταν και χαιρετιζόταν ως θεός και συγκεκριμένα ως θεός Ήλιος όπως ακριβώς χαιρετούσαν δια ανατάσεως της χειρός στην Αρχαία Σπάρτη. Ο ρωμαίος πολίτης και ΜΟΝΟ αυτός στέκονταν   μπροστά στον Καίσαρα σήκωνε το χέρι του και χαιρετούσε με την φράση « Ave Caesar» .
   Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία (Καρλομάγνος. Β΄ Ράιχ ) : Ήταν η πρώτη προσπάθεια για μεγάλη αναβίωση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Κατά την περίοδο αυτή υιοθετήθηκαν διάφοροι κοινωνική θεσμοί της Ρώμης όπως το Δίκαιο κοινωνικοί θεσμοί καθώς και διάφορα εθιμοτυπικά κατάλοιπα όπως και αυτό του συγκεκριμένου χαιρετισμού.
   Γαλλική Επανάσταση 18ος αιώνας : Κατά την  κορύφωση  των ζυμώσεων πριν την Γαλλική Επανάσταση  και συγκεκριμένα  στης 20 Ιουνίου 1789 στη  αίθουσα των βασιλικών ανακτόρων, οι αντιπρόσωποι της Τρίτης Τάξης, έδωσαν όρκο  να μην αποχωρήσουν, αν ο βασιλιάς δεν τους παραχωρούσε Σύνταγμα. Αυτή ήταν και η απαρχή της Γαλλικής Επανάστασης. Ο όρκος δόθηκε από τον Γαλλικό λαό  και με την ανάταση της δεξιάς χείρας http://storage.canalblog.com/72/59/13773/8363329.jpg. Ο όρκος αυτός ονομάστηκε «όρκος του Σφαιριστηρίου». Αργότερα ο αυτοκράτορας Napoleon καθώς λάμβανε την επευφημία των στρατιωτών του ύστερα από τη μάχη χαιρετιόταν με τον συγκεκριμένο χαιρετισμό. Αυτοί μιμήθηκαν συνειδητά τις αρχαίες ρωμαϊκές σκηνές adlocutio.
   Αμερική 19ος  αιώνας : Ο Χαιρετισμός Bellamy υιοθετήθηκε στις  Ηνωμένες Πολιτείες το 1892 ως τμήμα της « Υποχρέωσης της Υποταγής» από το κόμμα του εθνικού σοσιαλισμού, το λεγόμενο "Bellamy Salute" γνωστό από τον σοσιαλιστή Αμερικανό Πάστορα Μπέλλαμυ.1787-1934. Ο χαιρετισμός αυτός συνηθιζόταν στα κρατικά σχολεία της Αμερική ως χαιρετισμός της σημαίας και σε ότι αντιπροσώπευε το κράτος. Ο Ρούσβελτ αντικατέστησε αυτόν τον χαιρετισμό αργότερα με την κάμψη του δεξιού χεριού προς το στήθος, ώστε να ακουμπά στη θέση της καρδιάς. http://en.wikipedia.org/wiki/File:Students_pledging_allegiance_to_the_American_flag_with_the_Bellamy_salute.jpg
  Ευρώπη 20ος αιώνας (δεκαετία του ’30 και ’40) -Γ’ Ράιχ : Κατά τη διάρκεια αυτών των δεκαετιών τα ολοκληρωτικά καθεστώτα καταλαμβάνουν όλη την Ευρώπη. Χάριν των μιλιταριστικών προτύπων των συγκεκριμένων καθεστώτων και σεβόμενα όλα την Ιστορική τους προέλευση υιοθέτησαν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά περασμένων αιώνων πιστεύοντας ότι αυτά θα ήταν σε θέση να τους προσδώσουν κάτι από την δόξα του παρελθόντος.Η αναβίωση λοιπόν του Ράιχ ,της Αγίας δηλαδή Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας έφερε μαζί της παλιότερα εθιμοτυπικά όπως αυτό του χαιρετισμού. Η Ισπανία του Φράγκο ,η Ιταλία του Μουσολίνι, η Γερμανία του Χίτλερ και η Ελλάδα του Μεταξά χαιρετούσε τον ηγέτη τον «ηλιο» αυτόν δηλαδή που όλα κινούνταν γύρω του ,με την χαρακτηριστική «ανάταση της δεξιάς».   Όπως βλέπουμε από τα παραπάνω ο συγκεκριμένος χαιρετισμός έρχεται από πολύ παλιά και συγκεκριμένα από την αρχαία Ελλάδα,  η Σπάρτη ως στρατοκρατούμενη και πειθαρχημένη κοινωνία παραδειγμάτισε τέτοιου είδους καθεστώτα, τα οποία έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην Ιστορία της ανθρωπότητας. Πριν όμως καταδικάσουμε τέτοιου είδους χαιρετισμούς ας αναλογιστούμε όλα τα παραπάνω. Ας αναλογιστούμε τους μεγάλους εκείνους άνδρες που εισήγαγαν και διέδωσαν τον χαιρετισμό στην Ελλάδα .Τον Λεωνίδα στις Θερμοπύλες ,τον Μεταξά και την Ε.Ο.Ν. του ΟΧΙ και του έπους της Αλβανίας. Δεν πρέπει να μας κολάζει η συγκεκριμένη χειρονομία άλλωστε την χρησιμοποιούμε ακόμη και σήμερα επίσημα και συγκεκριμένα στις παρελάσεις όταν ο διμοιρίτης υψώνει το χέρι μπροστά από την εξέδρα των επισήμων(έμεινε από την εποχή των σχολικών επιδείξεων της Ε.Ο.Ν. του Μεταξά). Πρέπει  να μας τιμά η Αρχαιοελληνική προέλευση της αφήνοντας απ έξω τις ψυχασθενικές τάσεις οι οποίες και την υιοθέτησαν τον περασμένο αιώνα. 
                                     Λοιπόν, έρρωσθε και ευδαιμονείτε!!!
                                                 Τουλγερίδης Γεώργιος
                                                 Ιστορικός - Εθνολόγος