19 Μαΐου 1919 – Ημέρα Μνήμης και Σιωπηλής Προδοσίας

Η 19η Μαΐου 1919 σηματοδοτεί μια από τις πιο τραγικές σελίδες της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας: την απαρχή της γενοκτονίας των Ποντίων. Την ημέρα αυτή, ο Μουσταφά Κεμάλ αποβιβάζεται στη Σαμψούντα με την ανοχή —αν όχι την έγκριση— των Άγγλων, που είχαν τον έλεγχο της Κωνσταντινούπολης.

Την ίδια εποχή, η Ελλάδα ελπίζει στη Μεγάλη Ιδέα, αποβιβάζοντας στρατεύματα στη Σμύρνη. Όμως, η διεθνής πολιτική αλλάζει ύπουλα: οι "σύμμαχοι" επιλέγουν να στηρίξουν τον Κεμάλ, για τα δικά τους συμφέροντα στη Μέση Ανατολή και τον έλεγχο της Ανατολικής Μεσογείου.

Το αποτέλεσμα;

Πάνω από 353.000 Έλληνες του Πόντου εξοντώνονται με οργανωμένο τρόπο: εκτελέσεις, πορείες θανάτου, λιμοί, εξισλαμισμοί.

Χιλιάδες γυναίκες και παιδιά κακοποιούνται και χάνουν την ταυτότητά τους.

Η διεθνής κοινότητα σιωπά.

Οι Άγγλοι, ενώ ήξεραν, επέτρεψαν τη σφαγή. Ίσως γιατί έτσι εξυπηρετούνταν καλύτερα τα γεωπολιτικά τους σχέδια.

Η Μνήμη είναι Αντίσταση

Δεν ξεχνάμε.

Δεν συγχωρούμε τη σιωπή εκείνων που μπορούσαν να αποτρέψουν τη γενοκτονία και δεν το έκαναν.

Η 19η Μαΐου είναι:

Ημέρα Πένθους και Μνήμης

Ημέρα Δικαιοσύνης για τους προγόνους μας

Ημέρα Υπερηφάνειας για έναν πολιτισμό που, παρά τη γενοκτονία, δεν έσβησε

Αφιερώνεται σε όλους τους Ποντίους, και σε κάθε λαό που αρνείται να ξεχάσει.

Κωνσταντίνος Σ. Γιαντσίος

Εκπρόσωπος ΑΜΚΕ

Πράσσειν άλογα

.

Κωνσταντίνος Σ Γιαντσιος 

 «Έλα της θάλασσας θεριό και του πελάγου μπόρα,

το φοβερό σκουπιδαριό να διώξεις απ' τη χώρα»

— Νίκος Γκάτσος

Ο Γκάτσος δεν γνώριζε ούτε για ανεμογεννήτριες στις κορυφές των βουνών, ούτε για φωτοβολταϊκά που σκεπάζουν καλλιέργειες, ούτε για τα δισεκατομμύρια που σπαταλώνται για μια «πράσινη ανάπτυξη» χωρίς σχέδιο. Κι όμως, λες και τα είχε προβλέψει όλα.

Το «φοβερό σκουπιδαριό» δεν είναι μόνο το πλαστικό στις παραλίες ή τα μπάζα στους ποταμούς. Είναι κι εκείνο που αφήνει πίσω της η πολιτική βούληση όταν υποκρίνεται ότι υπηρετεί το περιβάλλον ενώ στην ουσία το εκμεταλλεύεται.

Η μετάβαση στην καθαρή ενέργεια είναι αναγκαία και επιβεβλημένη. Όμως πώς γίνεται να μιλάμε για βιωσιμότητα όταν γεμίζουμε τις κορυφές των βουνών με ανεμογεννήτριες, διαλύοντας τοπίο και οικοσυστήματα; Πώς είναι «πράσινη» μια πολιτική που αφαιρεί καλλιεργήσιμη γη για να την καλύψει με ηλιακά πάνελ;

Και ακόμα χειρότερα: πώς περιμένουμε να αποδώσει αυτή η μετάβαση, όταν δεν έχει προηγηθεί ούτε βασικός σχεδιασμός για τα δίκτυα μεταφοράς της παραγόμενης ενέργειας; Ποια "πράσινη ενέργεια" υπάρχει χωρίς σύγχρονα και ασφαλή δίκτυα που να φτάνουν στα σπίτια, στις πόλεις, στις βιοτεχνίες;

Η πραγματικότητα είναι ότι το ενεργειακό τοπίο της χώρας μας μετασχηματίζεται βεβιασμένα, με όρους εργολαβιών και όχι όρους οικολογικής ισορροπίας. Οι κομματικές εξουσίες αντιμετωπίζουν το περιβάλλον όπως πάντα: όχι ως κοινό αγαθό, αλλά ως πεδίο επιδοτήσεων, πρόχειρων επενδύσεων και εξυπηρετήσεων.

Μα η φύση δεν συγχωρεί. Ούτε ξεχνά. Το θεριό του Γκάτσου μπορεί να είναι η ίδια η φωνή της — μια φωνή που μας καλεί να δούμε καθαρά. Ότι χωρίς συνολικό σχέδιο, χωρίς παιδεία, χωρίς σεβασμό στον τόπο, καμία μετάβαση δεν είναι πράσινη. Είναι απλώς άλλη μια μορφή βίας — αυτή τη φορά καλυμμένη με οικολογικά συνθήματα.

Ο χρόνος τελειώνει. Και το θεριό που θα διώξει το «σκουπιδαριό» μπορεί να μην είναι ούτε της θάλασσας ούτε του πελάγους. Μπορεί να είναι η οργή των ίδιων των ανθρώπων όταν δουν ότι το ψέμα ντύθηκε πράσινο.

 

Σας ευχαριστώ όλους ολόψυχα για τίς πλείστες ευχες

1. Σε μουσείο της Σουηδίας φωτ. Γιώργος Γραβανης 

 

Στην ονομαστική μου γιορτή, είχα τη χαρά να δεχτώ δεκάδες μηνύματα, τηλεφωνήματα, ευχές και συναντήσεις με αγαπημένους φίλους. Μέσα στις ζεστές αυτές στιγμές, αναδύθηκαν και βαθύτεροι προβληματισμοί – Ορφικοί θα έλεγα.

Σε μια παρέα, ένας φίλος και μέλος της ΑΜΚΕ ο Γιωργος μας μίλησε για το μεγάλο συγκρότημα μουσείων στη Σουηδία, όπου στην είσοδο δεσπόζει άγαλμα του Ορφέα. Και ο Κωστας μας μίλησε ότι στην Βουλγαρία, υπάρχουν σε πολλές πόλεις αγάλματα, μνημεία και αφιερώματα στον Ορφέα – τον ποιητή, τον μουσικό, τον μύστη.

Και τότε η ερώτηση ήρθε αβίαστα:

Εμείς; Εδώ, στον τόπο του, στη σκιά του Ολύμπου και στα Λείβηθρα, γιατί σιωπούμε;

Ίσως ήρθε η ώρα να τιμήσουμε ξανά αυτό το παγκόσμιο σύμβολο έμπνευσης και αρμονίας. Να αναδείξουμε τον Ορφέα όχι μόνο με λέξεις, αλλά και με παρουσία – με ένα άγαλμα, έναν μουσειακό χώρο, έναν ζωντανό πολιτιστικό πυρήνα που θα φωτίζει το μήνυμά του: ενότητα, γνώση, μουσική και αγάπη για τη φύση και τον άνθρωπο.

Ο Ορφέας ζει… αλλά όχι (ακόμη) στον τόπο του.

2. Σε πόλεις της Βουλγαρίας