ΟΡΦΙΚΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ

 

   ΟΡΦΙΚΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ  Foibos 100Ο ΜΥΘΟΣ ΤΟΥ ΟΡΦΕΑ

Για να καταλάβουμε καλύτερα τα Ορφικά Μυστήρια, θα πρέπει ναγνωρίζουμε την μυθική ιστορία του ιδρυτή τους και ιδρυτή επίσης τηςμονοθεϊστικής θρησκείας στην οποία αυτά υπάγονται (Ορφισμό), πουδεν είναι άλλος από τον θρυλικό ήρωα, ημίθεο ή ακόμα και θεό,λυράρη, κιθαρωδό, εξημερωτή και εκπολιτιστή Ορφέα..Γιος του Απόλλωνα ή κατ’ άλλους του βασιλιά της Θράκης Οιάγρουκαι την Μούσας Καλλιόπης (Αντιόπης), ο μουσοτραφής Ορφέαςγεννήθηκε σε ένα σπήλαιο της Πιμπλείας, μιας πόλης της Πιερίας στηΘράκη (όλη τότε η περιοχή, από τον Όλυμπο μέχρι τον Ελλήσποντο,ονομαζόταν Θράκη) κατά τους χρόνους των Αργοναυτών ή κατά τονΕυσέβιο 85 χρόνια μετά την άλωση της Τροίας.Ο Ηρόδοτος τον παρουσιάζει να ταξιδεύει σαν νεαρός στην Αίγυπτο καινα μυείται εκεί στα Αιγυπτιακά μυστήρια. Επ’ αυτού υποστηρίζουνμερικοί ότι οι διδάσκαλοί του εκεί του έδωσαν το νέο όνομα Άρφα. πουσημαίνει "εκείνος που γιατρεύει με το φως", το οποίο εξελληνίστηκεστη συνέχεια σε Ορφέας, όπως π.χ. το Αιγυπτιακό Ασάρ έγινε σταΕλληνικά Όσιρις.Σε αυτήν την άποψη εναντιώνεται ο γνωστόςΕλληνιστής Ι. Πασσάς, υποστηρίζοντας ότι στα «Αργοναυτικά» τουΜουσαίου αναφέρεται ρητά ότι ο Ορφέας δεν διδάχθηκε,αλλά αντίθετα,«αυτός εξελόχευσε (δίδαξε) τον Ιερό Λόγο». Στη συνέχεια λέγεται ότιπήγε Κρήτη, όπου διδάχθηκε από τους Ιδαίους Δακτύλους. Μετάεπέστρεψε στη Θράκη, όπου εισήγαγε τα μυστήρια του Βάκχου(Διονύσου).Ο πατέρας του, θεός τουφωτός και της μουσικήςΑπόλλωνας, τουχάρισε την επτάχορδη χρυσή λύρα του, που συμβολίζει επίσης τις ΕπτάΑκτίνες του και συνδέεται με όλες τις επταδικές μυστηριακέςαντιστοιχίες., καθιστώντας τον έτσι και αυτόν έναν Ηλιακό Λόγο.Λέγεται ότι με τη βοήθεια των Μουσών, αδελφών της μητέρας τουΚαλλιόπης = Καλόν + Έπος (λόγος), απ’ όπου και η λέξη καλλιέπεια,(η Μούσα της Έμπνευσης, αποκρυφιστικά η Μνήμη και αστρολογικά ησφαίρα της Σελήνης) έμαθε να χρησιμοποιεί τη λύρα του με τέτοιατέχνη και επιδεξιότητα που μάγευε με τους αρμονικούς ήχους τουςανθρώπους, ζώα φυτά, ακόμα και βράχους που κινιόντουσαν ρυθμικά,χόρευαν ή ακόμα τον ακολουθούσαν καθώς έπαιζε.Αξιολογώντας τη δύναμη της μουσικής του οι Αργοναύτες τον κάλεσαννα τους ακολουθήσει στην εκστρατεία του στη μυθική χώρα τηςμύησης, την Κολχίδα για την αναζήτηση του Χρυσόμαλλου Δέρατος,ένα εσωτερικό ισοδύναμο της αναζήτησης της Φιλοσοφικής Λίθου ήτου Μεγάλου Έργου (MagnumOpus)των Αλχημιστών. Πράγματι τους  βοήθησε πολλές φορές με τους μαγευτικούς ήχους της λύρας τους,όπως π.χ. όταν έφτασαν στη Λήμνο και δεν δελεάστηκαν από τιςοργιαστικές τελετές των κατοίκων της και κράτησαν επίσης ακίνητεςτις επικίνδυνες συμπληγάδες πέτρες, ώστε να περάσει με ασφάλεια η«Αργώ» ανάμεσά τους. Οι ίδιοι επίσης θελκτικοί ήχοι αποκοίμισαν τονδράκοντα που φύλαγε το χρυσόμαλλο δέρας, δίνοντας την ευκαιρίαστον Ιάσονα να το κλέψει με ασφάλεια.. Τα «Αργοναυτικά» τουΜουσαίου αναφέρουν ένα πλήθος ιστοριών γύρω από το πρόσωπότου.Μετά την επιστροφή του από την αργοναυτική εκστρατεία,εγκαταστάθηκε σε ένα σπήλαιο της Θράκης και άρχισε να εξημερώνεικαι να εκπολιτίζει τους άγριους κατοίκους της περιοχής. Εκείσυνάντησε μια μέρα την όμορφη δρυάδα νύμφη Ευρυδίκη, την οποίααμέσως αγάπησε και πήρε για γυναίκα του. Δεν την χάρηκε όμωςπολύ, γιατί αυτή πέθανε πρόωρα από το δάγκωμα ενός δηλητηριώδουςφιδιού που πάτησε στην προσπάθειά της να αποφύγει τον ερωτευμένομε αυτήν μελισσουργό Αρισταίο που την πλησίαζε. Γεμάτος απέραντηθλίψη ο Ορφέας τραγουδούσε παντού τον πόνο του, κάνοντας ακόμακαι τις πέτρες να ραγίζουν Τέλος απαρηγόρητος αποφάσισε να κατέβειστον Άδη για να την ξαναβρεί και να την ξαναφέρει στη ζωή ή ναμείνει εκεί για πάντα μαζί της.Ο θεός Ερμής τον βοήθησε να κατέβει στον Άδη από το ακρωτήριΤαίναρο της Πελοποννήσου. Φτάνοντας στην πύλη του

Άδη,πουφρουρούσε ο τρομερός τρικέφαλος σκύλος Κέρβερος, ο Ορφέαςκατάφερε να τον αποκοιμίσει με τους μαγικούς ήχους της λύρας του,ενώ συγχρόνως ανακούφισε με αυτούς τις βασανισμένες ψυχές τωννεκρών που έτρεξαν κοντά του. Τελικά οι βασιλείς του Άδη Πλούτωναςκαι Περσεφόνη λύγισαν από τη θλίψη, τα παρακάλια του και τη θεϊκήμουσική του και του επέτρεψαν να επιστρέψει στη γη,μαζί με τηναγαπημένη του, αλλά υπό έναν όρο: Να μην κοιτάξει ποτέ, ούτε γιαμια στιγμή, πίσω του για να δει την γυναίκα του που τον ακολουθούσεοδηγημένη από τους ήχους της λύρας του. Δυστυχώς ο Ορφέας δενάντεξε τη λαχτάρα να την αντικρίσει και λίγο πριν την επάνοδό τουςστη ζωή, γύρισε να δει αν τον ακολουθούσε.. Αμέσως η Ευρυδίκηεξαφανίστηκε, αναμειγνυόμενη με τις υπόλοιπες σκιές του Άδη και οΟρφέας αναγκάστηκε να επιστρέψει περίλυπος μόνος στον πάνωκόσμο. Εκεί έκλαιγε και θρηνούσε συνεχώς για την ανοησία του,τραγουδώντας περίλυπος στα δάση για το τον χαμό της.Πολλέςνύμφες του δάσους και προκλητικές γυναίκες της Θράκης ζήτησαντότε την συντροφιά του, αλλά τις απέφευγε όλες, μη δεχόμενος καμιάστη θέση της αγαπημένης του.Οι γυναίκες έξαλλες από την περιφρόνησή του προς αυτές,ξεσηκώθηκαν τότε εναντίον του και επέπεσαν μια μέρα λυσσασμένεςπάνω του και τον κατακρεούργησαν. Οι Μούσες μάζεψαν κλαίγονταςτα μέλη του και τα έθαψαν στα Λείβηθρα,στους πρόποδες τουΟλύμπου,νότια του Δίου, στο φαράγγι που χωρίζει τον Όλυμπο σταδύο,σε ένα μέρος,όπως λέγεται,ασύγκριτης μορφιάς όπου«τ'αηδόνια κελαηδούν πιο γλυκά και πιο δυνατά από οπουδήποτε αλλού»και όπου Μούσες «ετέρποντο πλατάνοισι και μυδατίοισι».Εκεί λέγεται ο Ορφέας είχε ιδρύσει ένα τελεστήριο μυστηρίων και είχε διδάξει τηνοργιαστική λατρεία του Διονύσου. Αργότερα, μετά τον τραγικό τουθάνατο,λατρεύτηκε σε αυτό το μέρος. Στην αρχή ο τάφος του ήτανένα ηρώο και αργότερα έγινε ένα ιερό όπου στήθηκε το κυπαρισσένιοτου άγαλμα. Κάποτε όμως ο ορμητικός χείμαρρος του Ολύμπου Συςέπνιξε το τόπο με τα νερά του και οι κάτοικοι αναγκάστηκαν ναμεταφέρουν αργότερα τον τάφο του σε ένα άλλο φαράγγι, 4χιλιόμετρα δυτικά του Δίου, εκεί που οι γυναίκες των Πιέρων, στιςοποίες δεν επιτρεπόταν να πάρουν μέρος στα ορφικά μυστήρια, τονείχαν σκοτώσει μαινόμενες.Οι φόνισσες εν τω μεταξύ είχαν καρφώσει το κεφάλι του στη λύρα τουκαι το είχαν ρίξει στον Έβρο. Αυτό κυλούσε με τα νερά του ποταμούπρος τη θάλασσα συνεχίζοντας να παίζει και να τραγουδά. Τελικάξεβράστηκε στη Λέσβο όπου οι κάτοικοι το πήραν και το έβαλαν σε μιασπηλιά του Διονύσου,όπου αυτό συνέχισε να τραγουδάει και άρχισεεπίσης να χρησμοδοτεί. Από τότε οι μαντείες με ομιλούσες κεφαλέςσυνδέθηκαν με τα Ορφικά Μυστήρια. Αργότερα ο Απόλλωνας,βλέποντας να παραμελούνται τα δικά του μαντεία,επέβαλε στο κεφάλιτου Ορφέα τη σιωπή, οπότε αυτό σταμάτησε να χρησμοδοτεί.. Τη λύρατου οι κάτοικοι της Λέσβου την φύλαξαν στο ναό του Απόλλωνα.Αργότερα, μετά από παράκληση των Μουσών,την πήρε από εκεί οΔίας και την έκανε αστερισμό στον ουρανό.Άλλοι μύθοι αναφέρουν ότι μετά την επάνοδό του από τον Άδη οΟρφέας δεν λάτρευε και δεν τιμούσε το Διόνυσο, προτιμώντας μόνοτον Απόλλωνα, τον οποίο και κήρυσσε σαν τον μεγαλύτερο απ’ όλουςτους θεούς. Ο Διόνυσος τότε εξοργίστηκε κι έστειλε εναντίον τους τιςμαινάδες στο Δίον της Μακεδονίας, όπου υπηρετούσε σαν ιερέας τουΑπόλλωνα, οι οποίες τον κατακρεούργησαν. Άλλες πάλι παραδόσειςλένε ότι πέθανε στο Παγγαίο ή στον Όλυμπο ή στον Αίμο από τηνυπέρμετρη λύπη του για την νέα απώλεια της συζύγου του ή ότικεραυνοβολήθηκε από τον Δία διότι αποκάλυψε στους ανθρώπουςθεϊκά μυστικά, στα οποία μυήθηκε κατά την επίσκεψή του στον ΚάτωΚόσμο.Αξίζει να σημειωθεί ότι η γνωστή αλληγορική εικόνα του «καλούποιμένος», σύμφωνα με πολλούς αρχαιολόγους δεν αντιπροσωπεύειμόνο τον Χριστό αλλά και τον Ορφέα, μεταξύ των οποίων άλλωστευπάρχουν αρκετές ομοιότητες τις οποίες έχουν παρατηρήσει ακόμα καιοι εκκλησιαστικοί συγγραφείς με πρώτον τον Κλήμεντα τηςΑλεξανδρείας. Και οι δυο είναι μυσταγωγοί, και οι δυο κατέβηκαν στοΆδη και ξαναγύρισαν στη ζωή, και οι δυο θυσιάζονται και τέλος και οιδυο είναι οι δημιουργοί μιας μονοθεϊστικής θρησκείας. Σε πολλάΧριστιανικά κοιμητήρια απεικονίζεται πολλές φορές ο Ορφέαςκαθισμένος πάνω σε ένα βράχο, μερικές φορές με χλαμύδα καισκούφο Φρυγικό, να κρούει τη λύρα του μέσα σε ένα βουκολικό τοπίο,περιβαλλόμενος από άγρια ζώα που ακούνε εξημερωμένα τη μελωδίατου.Αξίζει επίσης να σημειώσουμε τις μεγάλες ομοιότητες μεταξύ τουΟρφέα και του Αιγυπτιακού θεού Όσιρη, ο οποίος επίσης  δολοφονήθηκε και διαμελίστηκε (από τον αδερφό του Σεθ) και ηαδελφή(και γυναίκα)του Ίσιδα περιμάζεψε και έθαψε τα κομμάτιατου ή,κατά μια άλλη εκδοχή,τα επανένωσε και επανέφερε τον Όσιρηστη ζωή. Και ο Ορφέας και ο Όσιρις λοιπόν κρατούν τα μυστικά τουκάτω κόσμου.Ο Ορφέας,όπως είδαμε, συνδέεται στενά με τον Απόλλωνα,αποδεικνύοντας έτσι τον ηλιακό και Απολλώνιο βασικά χαρακτήρα του,ο οποίος άλλωστε επισημαίνεται και από τις ομοιότητές του με τοΧριστό και τον Όσιρη-ηλιακούς θεούς και αυτούς. Η κάθοδός τουστον Άδη δείχνει το μυστηριακό κι απελευθερωτικό χαρακτήρα τηςθρησκείας του, την κυριαρχία πάνω στο θάνατο. Η δύναμη που είχε τοπαίξιμο της λύρας του δείχνει τη μεγάλη δύναμη που έχει η μουσικήκαι πώς αυτή μπορεί να επηρεάσει όλα τα όντα, ακόμα και την άβιαύλη, μέσω των «συμπαθητικών» προς αυτήν κραδασμών. Παρόλη τηνΑπολλώνια όμως εσωτερική φύση του, εξωτερικά φαίνεται νααμφιταλαντεύεται συνεχώς μεταξύ του Απόλλωνα και του Διονύσου,προσπαθώντας απεγνωσμένα να εξισορροπήσει ανάμεσα στους δυο.Έτσι τον βλέπουμε στους διάφορους μύθους άλλοτε σαν ιερέα τουΑπόλλωνα και άλλοτε σαν ιερέα του Διόνυσου και να προωθεί μάλιστακαι να καθιερώνει τη λατρείας του τελευταίου, αν και αυτός, σύμφωναμε το μύθο,προκάλεσε τον τραγικό του θάνατο στέλνοντας τιςμαινάδες εναντίον του Όλες αυτές οι αντιφατικές διηγήσεις δείχνουντην τιτάνια προσπάθεια που καταβάλλει να εξισορροπήσει τοΑπολλώνιο και το Διονυσιακό στοιχείο μέσα του, το Βούδα και τονΖορμπά, όπως θα έλεγε ο Όσσο. Τα Μυστήριά του, όπως συνήθωςαναλύονται από τους ερευνητές, παρουσιάζονται όπως θα δούμεπαρακάτω σαν απολυτρωτικά από τα «δεσμά της ύλης και τηςανάγκης», αλλά κατά την άποψή μας δεν είναι μόνον αυτό. Ο Ορφέαςδεν καλείται μόνο να ξεπεράσει την ύλη και τον γήινο έρωτα, όπωςαφήνει να εννοηθεί ίσως ο μύθος της Ευρυδίκης, δεν τίθεται ναεναντιωθεί και να αποκοπεί μια και δια παντός από το οργιαστικό καιτο ενστικτώδες, από τις χαρές και ηδονές ενός γήινου, σαρκικούΔιονύσου, για χάρη ενός «Ουράνιου» και «Πνευματικού» Διονύσουπου βασικά ταυτίζεται με έναν υπερβατικό Απόλλωνα, αλλά ναανακαλύψει την ισορροπία μεταξύ πνεύματος και ύλης,χωρίς νααρνηθεί κανένα από τα δυο. Δεν είναι να μάθει να διαφεύγει από τοκόσμο, αρνούμενος τις κατώτερες ηδονές για χάρη των ανώτερωνηδονών, αλλά να απολαύσει και τις δυο ισορροπημένα εδώ και τώρα,σε αυτόν εδώ το κόσμο και όχι σε κάποιο υπερβατικό και ουράνιο.Διαφορετικά ποτέ δε απελευθερωθεί πραγματικά, απλά θα καταπιέσειτη γήινη φύση του επιβάλλοντάς της να ξεχάσει την μεγάλη ανάγκητου και για μια γήινη αγάπη, η απώλεια και η στέρηση της οποίας τουπροξένησαν τόσες λύπες και προκάλεσαν μάλιστα το θάνατό του. ΟΟρφέας μπορείςστους εξωτερικούς μύθους να απέτυχε να φέρει στονεπάνω κόσμο την αγαπημένη του και να χαρεί τον έρωτά του μαζί της.Με τα Μυστήριά του όμως πιστεύουμε ότι τελικά θα το κατορθώσει καιθα μπορέσουν έτσι να επιστρέψουν και οι δυο χαρούμενοι στη ζωήενάντια στους νόμους της Ανάγκης. Τα Μυστήριά του δεν είναι για ναβρει την αγαπημένη του στο θάνατο και να ενωθεί μαζί της, σκιά μεσκιά σε ένα θλιβερό, «ατερπή και ευρώεντα» Άδη ή σε κάποια,οποιαδήποτε άλλη ζωή σε ένα «πεδίο μακάρων», αλλά σε τούτη εδω τη ζωή σε ένα γήινο και βαθύ έρωτα σάρκα με σάρκα και πνεύμα μεπνεύμα.Μπορεί η καταλυτική επίδραση των ανατολικών, δουλοπρεπών,αναχωρητικών και απαρνητικών για τη φυσική ζωή διδασκαλιών ναμπόλιασε με αρκετή ευτέλεια το προηγούμενα ελεύθερο καιανεξάρτητο Ελληνικό πνεύμα που έβλεπε πάντα με θετικότητα καιαισιοδοξία τη φυσική ζωή και όχι σαν ένα μίασμα που έπρεπε ναξεπεράσει για να ενωθεί με κάποιον υποτιθέμενο υπερβατικό «Κύριο»ή κάποια «ανώτερη», «πνευματική» κατάσταση, δήθεν για να«απελευθερωθεί», αλλά δεν πιστεύουμε με τίποτα ότι εξανδραπόδισεπλήρως τη σκέψη του και την ψυχοσύνθεσή του. Έτσι εάν οΟρφισμός,όπως θα δούμε,φαίνεται πολύ μα πολύ Χριστιανικός καιΑνατολίτικος, θα θέλαμε να πιστεύουμε ότι αυτή ήταν η πρώτη, αρχικήμορφή του με την οποία ήλθε στη χώρα μας με ευνουχιστικές ίσωςδιαθέσεις για τη ζωή. Στη συνέχεια όμως αλληλεπιδρώντας με τοΕλληνικό πνεύμα δεν μπορεί να παρέμεινε έτσι και το δείχνει αυτό ημεγάλη αντίδραση του «λαϊκού» Διονύσου σε οποιαδήποτε προσπάθειακαταπίεσης και περιορισμού της οργιαστικής λατρείας του. Ο Πενθέαςτην πλήρωσε, ο Ορφέας την πλήρωσε και πολλοί άλλοι μετά απόαυτόν συνεχίζουν ακόμα να την πληρώνουν . Ο Ορφέας δεν μπορεί νακαταπολεμήσει το Διόνυσο οχυρωμένος πίσω από τις πλάτες και τηλύρα του Απόλλωνα–Ηλίου. Εκτός από τον Ήλιο, τον «Λόγο» ή τοΠνεύμα», υπάρχει και Σελήνη, η Εκάτη, οι στοιχειακές δυνάμεις τηςφύσης, η Ύλη και ουδέποτε μπορεί αυτή να εξοβελιστεί δια παντός απότη δημιουργία, διότι η εξαφάνιση του ενός πόλου συμπαρασύρει πάνταστο θάνατο και τον άλλο–είναι και οι δυο αλληλένδετοι καιαλληλεξαρτημένοι, απλά συνυπάρχουν! Και το μόνο που μπορούμετελικά να κάνουμε είναι να τους βοηθήσουμε να συνυπάρχουνισορροπημένα και αρμονικά,έτσι ώστε να μην υπάρχει μια αντίδρασηγια τη ζωή και μια καταφυγή στο ναρκωτικό του πνεύματος, αλλά μιαφυσική, άδολη και μη ενοχική απόλαυσή της. Με άλλα λόγια πρέπειαπλά ο Απόλλωνας να κατέβει λίγο από τα ύψη του και να ανέβειαντίστοιχα ο Διόνυσος–όχι όμως και να θυσιαστεί ο ένας έναντι τουάλλου! Αυτό ακριβώς λέει το Ελληνικό πνεύμα και γι’ αυτό και μόνοαξίζει να αγωνίζεται αρνούμενο την ακραία πνευματικότητα, όπως καιτην ακραία υλικότητα.Έτσι νομίζουμε πως πρέπει να υπήρχε,παράλληλα με την Ανατολικήέκδοση του Ορφισμού,που συνήθως μαθαίνουμε,και μια Δυτική τουμορφή όπου τα Μυστήρια αποσκοπούσαν στην ισορροπία ακριβώςαυτή του Απολλώνιου και του Διονυσιακού στοιχείου μέσα μας. Στηνκάθοδο του «Πνεύματος» και στην «Άνοδο» της «Ύλης»,μέχρι ναβρουν ένα κοινό παρανομαστή κι ένα σημείο ισορροπίας, γιατίνομίζουμε τελικά η Ευρυδίκη δεν είναι τίποτε άλλο από το Διόνυσο!Και αυτή η μεγάλη αποκάλυψη θα έπρεπε να ήταν το περιεχόμενο τηςΔυτικής μορφής Ορφικής Μύησης.Η λατρεία του Ορφέα ήταν διαδεδομένη στη Θράκη, τη Μικρά Ασία, τηΜακεδονία,την Κάτω Ιταλία και την κυρίως Ελλάδα, ιδιαίτερα στηνΑττική. Ορφικοί και Ορφικά ΜυστήριαΟ Ορφέας υπήρξε,όπως είπαμε,ο ιδρυτής μιας μονοθεϊστικήςθρησκείας, του Ορφισμού, καθώς επίσης των Ορφικών Μυστηρίων πουυπάγονται σε αυτήν και τα οποία ετελούντο από το θίασο των οπαδώντου, των λεγόμενων «Ορφιστών» ή «Ορφικών». Ο Ορφισμός είναι ένασύνολο από διδασκαλίες, δόγματα, φιλοσοφικές αρχές και διάφορεςμυστηριακές τελετές Κέντρο του είναι ο θεός Διόνυσος, ο γιος του Δίακαι της θεάς του Κάτω Κόσμου Περσεφόνης, ο οποίος λατρεύεται μεενθουσιαστικά όργια και επιδιώκεται η μυστικιστική ή ένωση μαζί τουμέσω της έκστασης.Η διδασκαλία του Ορφισμού προήλθε από τηνεπαφή της θρακοφρυγικής λατρείας του Διονύσου με τα Ελληνικάθρησκευτικά στοιχεία και είχε καθαρά κοσμολογικό,εσχατολογικό καιαπολυτρωτικό περιεχόμενο. Οι μύστες του ονομάζοντανΟρφοτελεστές και εξασκούσαν τη μαντική και τη θεραπευτική.ΟΡΦΙΚΟΙ ΥΜΝΟΙ Ένα άλλο μέρος της Ορφικής λατρείας και φιλοσοφίας είναι και οιΟρφικοί Ύμνοι, οι οποίοιψέλνονταν κατά τις τελετές των Μυστηρίωνκαι εξυμνούσαν διάφορες θεότητες δίνοντας συγχρόνως ένα πλήθοςστοιχείων για την Ορφική Κοσμολογία.Είναι πανάρχαιοι, όπωςαποδεικνύεται και από τις αστρονομικές μελέτες του ονομαστού Έλληνααστρονόμου Κ. Κασάπη, ο οποίος στηριζόμενος στον Ορφικό Ύμνο τουΑπόλλωνος,όπου γίνεται λόγος για την ισότητα των εποχών χειμώνοςκαι καλοκαιριού («μίξας χειμώνος Θερεός τ' ίσον αμφοτέροισιν»,α-πέδειξε ότι αυτό θα μπορούσε να είχε συμβεί μόνο το 1.366 π.Χ. ή το11.835 π.Χ., απορρίπτοντας σαν πολύ παλαιά τη δεύτερη ημερομηνίακαι αποδεχόμενος για εύλογες αιτίες μόνο την πρώτη. Αντίθετα,ο Ι.Πασσάς επιχειρηματολογώντας ότι η εποχή που γράφτηκαν οι ΟρφικοίΎμνοι θα πρέπει να είναι πολύ νεότεροι από τις αστρονομικέςπαρατηρήσεις των παλαιότερων ανθρώπων, δεν δίστασε να δεχθεί σανορθή τη δεύτερη ημερομηνία σαν πιθανή « χρονολογία διατυπώσεως των Ορφικών Ύμνων, σαν πιθανή αφετηρία των αστρονομικών παρατηρήσεων των αρχαιοελλήνων » επισημαίνοντας συγχρόνως τα όσα ελέχθησαν στονΣόλωνα από τον Αιγύπτιο ιερέα της Ίσιδας, που αναφέρει ο Πλάτωναςστον Τίμαιο, για την μεγάλη αρχαιότητα των Ελλήνων, ότι δηλαδή αυτοίήσαν παλαιότεροι των Αιγυπτίων κατά 9.000 χρόνια! Από την άλλημεριά,αν οι Ύμνοι είχαν γραφτεί το 1183, όπως αναφέρει ο Κασάπης,τότε θα πρέπει να γράφτηκαν πριν τον Τρωικό πόλεμο, «γεγονός φυσικάαπαράδεκτο, αφού όλα τα αρχαία κείμενα αναφέρουν ότι ο Ορφέας έλαβεμέρος στην Αργοναυτική εκστρατεία, η οποία έγινε πολύ πριν τον ΤρωικόΠόλεμο.Και αν όμως αποδεχθούμε ακόμη την ημερομηνία ότι ο Τρωικόςπόλεμος έγινε το 1183 π.Χ.,είναι αδύνατο να δεχθούμε ότι σι ΟρφικοίΎμνοι είχαν γραφτεί πριν από 180 μόλις χρόνια, δηλαδή το 1366 π.Χ. και ότιπριν από 180 μόνο χρόνια είχε γίνει η Αργοναυτική εκστρατεία κι επομένωςότι τότε υπήρξεο Ορφέας.Κατόπιν όλων των ανωτέρω, πρέπει ναπαραδεχτούμε προς τιμή τον Κασάπη, ότι οι Ύμνοι γράφηκαν πολύπαλαιότερα, σύμφωνα και με τις άλλες αναφερόμενες διατυπώσεις, πουέχει κάνει ο ίδιας στην έρευνά τον, ενώ οι Ορφικοί, οι Προορφικοί, οι   Αρχαιοέλληνες, είχαν αρχίσει τις αστρονομικές τους παρατηρήσεις σε μιαπολύ παλαιότερη εποχή, διότι προφανώς θα χρειάστηκαν παρατηρήσειςχιλιετηρίδων για να συγκεντρώσουν τις γνώσεις που γνωρίζουμε και τιςοποίες μας κληροδότησαν».Η ΟΡΦΙΚΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΚΟΣΜΟΓΟΝΙΑΣτον Ορφέα ειδικά αποδιδόταν και μία κοσμογονική και θεογονικήδιδασκαλία, σχετική με την αθανασία της ψυχής και τη μετεμψύχωση.Αρκετά από τα έργα που του αποδίδονταν είχαν συνταχτεί μάλλονκατά τον 6ο αιώνα π.Χ., από τον Ονομάκριτο και τον Πυθαγόρα. Μεαυτά τα έργα οι Ορφικοί πρόβαλλαν αξιώσεις στο ιερό της Ελευσίναςκαι συνέδεαν τις απόψεις τους με τα βακχικά μυστήρια και με εκείνατων Λαβυαδών και των Καβείρων.Ο Ορφέας είναι γνωστός σαν ο συγγραφέας των «Ιερών Λόγων», τηςΟρφικής δηλαδή διδασκαλίας που αναφέρεται στη Δημιουργία τουκόσμου. Η θεολογία του επηρέασε τόσο τον Πυθαγόρα όσο και τονΠλάτωνα, ο οποίος τον ονομάζει μάλιστα στα γραπτά του «Θεολόγο».Βασικά υπάρχουν πέντε τουλάχιστον παραλλαγές της ΟρφικήςΘεογονίας: του Ευδήμου, των Ιερώνυμου και Ελλανίκου, η ΡαψωδικήΘεογονία, του Απολλώνιου του Ρόδιου και του Αλέξανδρου τον Αφροδι-σιέα. Παρ’ όλες τις μερικές διαφορές τους, το κεντρικό σημείο τους είναιη πρωταρχική ενότητα όλων των πραγμάτων και η τελική τουςεπιστροφή στην αρχικής τους πηγή.Αρχικά από το άφατο Ένα απέρρευσε μια πρωταρχική πλαστική ουσία,από την οποία διαχωρίστηκαν αργότερα το Υγρό στοιχείο και η Στερεάύλη. Από αυτήν τη διάσπαση του πρωταρχικού Ενός αναπήδησε επίσηςένα τέρας, ο Χρόνος, τον οποίο συνόδευσε η Ανάγκη. Από τονπανδαμάτορα Χρόνο, γεννήθηκε στη συνέχεια ο Αιθέρας και ηΆβυσσος. Ο Χρόνος έφτιαξε τότε και εναπόθεσε πάνω στον Αιθέρα γιαεπώαση ένα Αυγό, το περίφημο «Αργυρούν Κοσμικόν Ωόν», το οποίοδιέγραψε στη συνέχεια ένα μεγάλο κύκλο.Από τη σχάση αυτού του Κοσμικού Αυγού γεννήθηκε απ’ ευθείας οΦάνης (από το φαίνω = φως), ο πρώτος θεός, ο πρώτος δημιουργόςκαι βασιλιάς του Σύμπαντος, ο οποίος έθεσε σε αυτό τάξη. Ήταν έτσι οΠρωτόγονος (αυτός που γεννήθηκε πρώτος) καιΑνδρόγυνος. Από τοΚοσμικό Αυγό προήλθαν επίσης ο Έρωτας και ο Μήτις (ο θεός τηςσοφίας και της φρόνησης).Η τριάδα αυτή (Φάνης, Έρωτας, Μήτις) αποτελούσε για τους Ορφικούςτον Ηρικεπαίο, ο οποίος συνδύαζε γι' αυτούς τη ζωή, το φως και τηφρόνηση. Ο Φάνης,που ένα ορφικό απόσπασμα τον ονομάζει «ΜέγαΉλιο»,ήταν αυτός που είχε «τις ιδέες όλων των όντων», ο ήλιοςδηλαδή που έφερε το φως της γνώσης, τον οποίο όταν καταβρόχθισε οΔίας, γέμισε από ιδέες,οι οποίες, σύμφωνα με τους Ορφικούς Ύμνους,υπήρχαν προηγουμένως αδρανείς και αδιαμόρφωτες μέσα στονπρωτογεννημένο Φάνη.. Τις ιδέες αυτές και άλλες μορφές και ιδιότητεςτου Φάνη απορρόφησε ο Δίας και τις χρησιμοποίησε κατά κάποιο τρόπο  σα δικές του για να μπορέσει να δημιουργήσει τον κόσμο. Η αδρανήςέτσι πρωταρχική ύλη του Φάνη δραστηριοποιείται με την επίδραση τουθεού-πνεύματος Δία και αρχίζει μέσω αυτού η Δημιουργία.Ο Πρόκλος αναφέρει στην πραγματεία του για τον «Τίμαιο» τουΠλάτωνα τα εξής για το Δία:Ο Δίας είναι ο Πρώτος, ο Δίας είναι ο τελευταίος άρχοντας των κεραυνών. Ο Δίας είναι η κεφαλή (κορυφή), ο Δίας είναι το μέσο, από το Δία δημιουργήθηκαν τα πάντα. Ο Δίας γεννήθηκε αρσενικός, ο Δίας υπήρξε η αθάνατη νύμφη, ο Δίας είναι οπυθμένας (το στήριγμα) της γης και του ουρανού, του γεμάτουαπό τ’ άστρα. Ο Δίας είναι η πνοή των ανέμων, ο Δίας είναι ηορμή της ακαταπόνητης φωτιάς, ο Δίας είναι το θεμέλιο τουπόντου, ο Δίας είναι ο Ήλιος και η Σελήνη. Η φωτιά δηλαδή καιτο νερό και η γη και ο αιθέρας και η νύχτα και η μέρα και οΜήτις, ο πρώτος πρόγονος και ο Έρωτας που δίνει πολλές τέρψεις γιατί όλα αυτά είναι τοποθετημένα μέσα στο μεγάλοσώμα του Δία.Βλέπουμε έτσι το Δία να ταυτίζεται με το Φάνη ή Διόνυσο ή Ήλιο, αφούόπως λέει ένα Ορφικό απόσπασμα «ο Ορφέας δείχνει ότι ο Διόνυσοςκαι ο Ήλιος είναι ένας και ο αυτός θεός». Τα Ορφικά κείμενα δείχνουνότι ο Διόνυσος είναι μια επανεμφάνιση του Φάνη, του αρχικούδημιουργού και πρώτου άρχοντα του Σύμπαντος.. Επειδή ο Φάνηςσυμβολίζει τη λάμψη του αρχικού φωτός από το οποίο εμφανίσθηκε τοσύμπαν, ταυτίσθηκε με τον Ήλιο και ο Διόνυσος Θεωρήθηκε έτσι σανένας ηλιακός θεός. Ο Διόνυσος-Φάνης ονομάζεται στα Ορφικά κείμενα,εκτός απόΠρωτόγονος,διφυής(δηλ. ανδρόγυνος),άρρητος,κρύφιος,δίμορφος (ουράνιος & γήινος),δικέρωτος(με δύο κέραταχρυσά και ταύρινα που είναι η ανατολή και η δύση του ήλιου),ωογενής (γιατί γεννήθηκε από το κοσμικό αυγό),ταυρωπός(με όψηταύρου),πολύμητις (πολύβουλος),πολύσπορος(γόνιμος), κ.α.Από τον Ανδρόγυνο Φάνητα και μόνον, χωρίς την σύμπραξη κανενός,θα γεννηθούν στη συνέχεια όλοι οι άλλοι θεοί. Αυτός γέννησε στηναρχή τη Νύχτα και αυτή με τη σειρά της τονΟυρανό και τη Γη.Η Γητώρα γέννησε επτά γιους (Κοίο,Κρίο,Φόρκυ,Κρόνο,Ωκεανό,Υπερίωνα και Ιαπετό) και επτά κόρες (Θέμιδα,Τήθυ,Μνημοσύνη,Θεία,Διώνη,Φοίβη και Ρέα. Ακολουθεί η γνωστή Ελληνική μυθολογία με τηνβασιλεία του Κρόνου,μετά τον Ουρανό, και του Δία μετά τον Κρόνο.Ο Δίας παρουσιάζεται να καταπίνει το Φάνη και να κρατάει στην κοιλιάτου όλη τη δημιουργία που είχε προέλθει από αυτόν.Απορώντας τότεπώς μπορεί να έχει όλα αυτά τα πράγματα μέσα του σαν Ένα καιξεχωριστά, ζήτησε τη συμβουλή της Νύχτας, η οποία του υπέδειξε ναπεριβάλει όλα τα πράγματα με τον Αιθέρα και να βάλλει στο κέντρο τουτον Ουρανό και στο κέντρο αυτού όλους τους αστερισμούς και στοκέντρο τους τη γη και στοκέντρο της γης τη θάλασσα.Έτσι ακριβώςέκανε ο Δίας, ταξινομώντας τον κόσμο σε πέντε ομόκεντρες σφαίρες(που εκφράζουν τα πέντε στοιχεία Αιθέρα, Αέρα, Φωτιά, Γη, Νερό) καιμετά αναπαύθηκε.  Ακολουθούν γνωστά μυθολογικά στοιχεία και από την Ησιόδειαμυθολογία και τελικά ο Δίας ερωτεύεται την Κόρη-Περσεφόνη καιγεννά με αυτήν στη Κρήτη τον Διόνυσο. Ενθουσιάστηκε μάλιστατόσο πολύ με αυτόν, που αποφάσισε να τον ανεβάσει στο θρόνο τουγια να κυβερνάει στο εξής αυτός τους θεούς. Αυτό εξόργισε φυσικάτην Ήρα, η οποία ζήτησε από τους καταχωνιασμένους στα τάρταρααπό το καιρό της Τιτανομαχίας Τιτάνες να σκοτώσουν το θείοβρέφος. Πράγματι αυτοί, πασπαλισμένοι με γύψο στα πρόσωπά τουςγια να μην αναγνωριστούν, πλησίασαν το μικρό παιδί και αφού τουαπέσπασαν τη προσοχή με ένα καθρέφτη και άλλα παιχνίδια,κατάφεραν να το σκοτώσουν, διαμελίζοντας στη συνέχεια το σώματου σε επτά κομμάτια.Ορισμένα από τα μέλη του μικρού παιδιού τα μάζεψε ο Απόλλωναςκαι τα μετέφερε στον Ομφαλό των Δελφών. Τελικά μόνον η καρδιάτου Διόνυσου σώθηκε, που την πήγε η Αθηνά στο Δία, ο οποίοςμπόρεσε έτσι να τον αναστήσει με τη βοήθεια της Σεμέλης. Επειδή οΔιόνυσος συμμετείχε και στη πρώτη φάση της δημιουργίας τουκόσμου (σα Φάνης),αποκαλείται συχνάτρεις φορές γεννημένος : οΔιόνυσος-Φάνης, ο Διόνυσος Ζαγρεύς,που διαμελίστηκε από τουςΤιτάνες, και ο αναστημένος Διόνυσος, ο γιος της Σεμέλης.Το μεγαλύτερο όμως και ειδεχθέστερο έγκλημα των Τιτάνωνσυντελέστηκε μετά, πάλι με υπόδειξη της Ήρας, όταν αυτοί έφαγανωμές τις σάρκες του φονευθέντος νηπίου.Όταν ο Δίας το αντελήφθη αυτό, κατέκαψε αμέσως τους Τιτάνες μετους κεραυνούς τους, και από τις καμένες σάρκες τους λέγεταιγεννήθηκε, ακριβώς τότε, το γένος των ανθρώπων, το οποίοδιατηρεί έτσι ένα θεϊκό-Διονυσιακό και ένα γήινο-Τιτανικό στοιχείομέσα του.Ο άνθρωπος έτσι είναι ένας πεσμένος ή εν δυνάμει θεός, ο οποίος,αν θέλει να επιστρέψει στα Ολύμπια δώματα,θα πρέπει νακαθυποτάξει το τιτανικό στοιχείο μέσα του: το “εν ημίν άλογον,άτακτον και βίαιον”, όπως το καθορίζει ο Πλούταρχος. Θα πρέπει νακαθαρθεί απ’ αυτό και να τερματίσει έτσι μια και για πάντα τηνεξορία του και τη περιπλάνησή του, όπως θα έλεγε ο Εμπεδοκλής.Για να το επιτύχει όμως αυτό,χρειάζεται να περάσει από μιακοπιαστική και μυστηριακή διαδικασία. Ο εσωτερικός του όμως θεός,ο θείος Διόνυσος, θα τον βοηθήσει να επιτύχει αυτό το μεγάλοεπίτευγμα, ν’ απαλλαγεί μια και για πάντα από τη τιτανική, θνητήφύση του και τα δεσμά του. Γι’ αυτό και ο Διόνυσος ονομάζεται Λύσιος («Απελευθερωτής»ή “Λυτρωτής” ). Με τη θυσία του έγινε οπραγματικός Σωτήρας και απελευθερωτής των ανθρώπων, αλλά θαπρέπει οι ίδιοι να εργαστούν για να διασπάσουν το φαύλο κύκλο τωνδιαδοχικών γεννήσεων και θανάτων. Πρέπει έτσι να προετοιμαστούνγια το θάνατο και τα όσα συμβαίνουν σε αυτόν μέσω των ΟρφικώνΜυστηρίων.  Ο Πρόκλος αναφέρει ότι κατά τη βασιλεία του Φάνη υπήρξε τοΧρυσόΓένος,σε αντίθεση με το τρίτο γένος, το Τιτανικό, που εμφανίστηκεόταν ήταν βασιλιάς ο Δίας και αντιπροσωπεύει την κυριαρχία τηςπολλαπλότητας και της σύγχυσης, τις οποίες βασικά συμβολίζει οδιαμελισμός τουΔιονύσου. Η Ελληνική τώρα σκέψη, επηρεασμένη απότην κυκλική ροή των πραγμάτων, είδε μια μελλοντική επιστροφή στηναρχή, όπου ο Φάνης θα βασίλευε πάλι μετά τον Δία. Τότε ο κόσμος όχιμόνο θα ξανάβρισκε το Ένα που είχε διασπαστεί στα πολλά, αλλά Θαξαναρχόταν επίσης στη Χρυσή Εποχή. Αυτό ακριβώς το παιδί «παρότιμικρό και νήπιο ακόμα» έλαβε τον κλήρο από το Δία και θα συμβάλειστην ανανέωση του κόσμου.Υπάρχει πάντως το ερώτημα αν ο Διόνυσος βασιλεύει ήδη μαζί με το Δίαή αν θα τον διαδεχθεί και αντικαταστήσει αργότερα, όταν θα έχειπραγματοποιηθεί τελικά η ανανέωση του Αιώνα. Αν η διαδοχή αυτή θασυνέβαινε στο μελλοντικό Αιώνα (όπως και πρέπει να είναι), τότε ηελπίδα της θριαμβευτικής έλευσης του Διονύσου, όταν θαγενικευόταν οτρόπος ζωής που συνιστούσαν οι Ορφικοί, τον καθιστούσε ένα Μεσσία.Όταν διαδόθηκε η τόσο μεγάλη πίστη των τελευταίων προχριστιανικώνχρόνων για την ανανέωση του κόσμου και την προσέγγιση του ΧρυσούΑιώνα, παρατηρήθηκε στις Θρησκευτικές κοινότητες του Διονύσου οαναβρασμός της αναμονής του Μεσσία. Και η πίστη αυτή έβλεπε τηνιδανική εικόνα του Βάκχου, όπως είχε διαμορφωθεί στουςελληνιστικούς χρόνους, σαν το αρχέτυπο που θα εμφανιζόταν στιςκρίσιμες περιόδους της ιστορίας και θα κατακτούσε όλη την Ανατολή,σαν τονDomitor Orientis.Αυτήν την έκφραση χρησιμοποιεί για το Μεσσία των Εβραίων ο Τάκιτος,που θεωρεί ότι αυτή η ονομασία αποδεικνύει την ταύτιση τουΔιονύσουκαι τουΘεού που λάτρευαν μυστικά οι Εβραίοι. Την ίδια άποψη έχει καιη Μπλαβάτσκυ που ταυτίζει τον Βάκχο-Διόνυσο-Ίακχο με τον Ιεχωβά-Γιαχ των Εβραίων και τον Ιάω, που είναι το μυστικό όνομα τουΦοινικικού μυστηριακούΘεού, παρμένο από τους Χαλδαίους,στουςοποίους ήταν επίσης το μυστικό όνομα του Δημιουργού.Η ταύτιση αυτή, αν όντως ισχύει, όπως η ταύτιση του Διόνυσου και τουΌσιρη, δείχνει απλώς την κοινή τους καταγωγή και η πρωταρχική πηγήβέβαια θα είναι η αρχαιότερη παράδοση. Η αναμονή μιας νέαςεμφάνισης του Θεού των Βακχών δημιουργούσε την ιδέα ότι ο θεόςενσαρκωμένος σ’ ένα Σωτήρα και Κύριο του Σύμπαντος θα ερχόταν σαΝέος Διόνυσος, επωνυμία που έλαβαν πολλά πρόσωπα. Σύμφωνα μεμερικούς την έλαβε ο Μέγας Αλέξανδρος. Οι οπαδοί επίσης τουΜιθριδάτη στην Αθήνα τον ανακήρυξαν σα Νέο Διόνυσο και τον τίτλοαυτόν υιοθέτησε και ο Πτολεμαίος ο 11ος.Ακόμα και ο Αντώνιος τονδιεκδίκησε και ζήτησε τη βοήθεια των Διονυσιακών συλλόγων για τηνεπέκτασή του στην Ανατολή. Επίσης ο Τραϊανός, ο Ανδριανός και οΑντωνίνος που εφήρμοσαν επεκτατική ή ειρηνική πολιτική στηνΑνατολή, τιμόντουσαν με αυτόν τον τίτλο στην Ελληνική Ασία. Βλέπουμε έτσι τι γόνιμο και πρόσφορο έδαφος υπήρχε εκείνη τηνεποχή, για να γίνει τελικά αποδεκτή στην Ελλάδα η έννοια του Μεσσίαπου εισήγαγε ο Χριστιανισμός..ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΟΡΦΙΣΜΟΥΟ Ορφισμός είναι μιαμονοθεϊστική θρησκεία, όπως αποδεικνύεταιαπό πλήθος αναφορών και αποσπασμάτων από ορφικές,νεοπλατωνικέςκαι πυθαγόρειες πηγές:. Όπως π.χ. το Ορφικό απόσπασμα:«Εις Ζευς,εις Αΐδης, εις Ήλιος,εις Διόνυσος»ή η ρήση του Ιαμβλίχου ότι «Θεός ειςπρογενέστερος των όντως όντων... Όστις ακίνητος εν μονότητι τηςεαυτού ενότητος μένων» ή ακόμα του μαθητή του Ορφέα Μουσαίου:«Εξ ενός τα πάντα yίνεσθαι και εις ταυτόν αναλύεσθαι»,Ο Φάνης-Διόνυσοςείναι το αρχετυπικό Ένα του νοητικού Κόσμου των Ιδεών,ενώ ο Δίας είναιτο Σύμπαν της φυσικής εκδήλωσης, ο Κόσμος της Ύλης και της Αίσθησης.Ο Ορφισμός πιστεύει στηδιττήφύση του ανθρώπου. Παρόλο που η ψυχήτου έχει μια θεία προέλευση,κλείστηκε εντούτοις μέσα στοσώμα λόγωτου πρωταρχικού εκείνου παραπτώματος των Τιτάνων, το οποίο επέχεισχεδόν θέσηπροπατορικού αμαρτήματος, αν και θεωρείταιπερισσότερο σα μίασμα της ψυχής παρά σαν αμάρτημά της, κατά τηνΧριστιανική έννοια. Ο δρόμος που πρέπει να ακολουθήσει ο άνθρωποςγια να εξαγνιστεί από αυτό το παράπτωμα είναι να προσπαθήσει μέσααπό τηνάσκησηκαι την αποχή να ελευθερωθεί από τα δεσμά τουσώματος, του τιτανικού δηλαδή στοιχείου μέσα του, και να εξαγνιστεί μεκαθαρμούς από την πρωταρχική εκείνη ενοχή.Ο ψυχικώς αυτόςεξαγνισμός επιτυγχάνεται με το να ακολουθήσει τις εντολές και διατάξειςτης Ορφικής Θρησκείας και να προσπαθήσει να ενωθεί με το θεό σεέκσταση. Ο δρόμος όμως αυτός είναι μακρύς γιατί η ψυχή διαρκώςμετενσαρκώνεταικαι ξανάρχεται πάνω στηγη μετά την προσωρινήπαραμονή της στον Άδη.Πρέπει έτσι να εκτελέσει ολόκληρο τον κύκλο των «γεννήσεων», τημακρά δηλαδή σειρά των μετενσαρκώσεων. Γιατί όπως λέει οΕμπεδοκλής «Υπάρχει ένας χρησμός της Ανάγκης, μια παλιά απόφασητων θεών, να περιπλανώνται οι ψυχές τρεις μυριάδες εποχές μακριάαπό τους μακάριους Θεούς, παίρνοντας με τη γέννησή τους στοπέρασμα τον χρόνου διάφορες μορφές θνητών... από αυτούς είμαι κιεγώ ένας, εξόριστος των Θεών και περιπλανώμενος» και συνεχίζει«Μέχρι τώρα έγινα κάποτε αγόρι και κορίτσι και θάμνος και πουλί καιυδρόβιο, άφωνο ψάρι».Και για τον Πυθαγόρα, που δεχόταν επίσης τη μετενσάρκωση, λένε ότιόταν κάποτε είδε κάποιον να δέρνει ένα σκυλί, του είπε: «Σταμάτα, μητο χτυπάς, γιατί είναι ψυχή αγαπητού ανθρώπού, την κατάλαβαακούγοντάς τη να μιλά». Το τέλος του κύκλου των γεννήσεων σημαίνειτον πλήρη εξαγνισμό ψυχής, που επιστρέφει τότε στο Θεό, του οποίουείμαστε μέρος. Εν τούτοις μπορεί ο άνθρωπος να έχει και στον παρόνταβίο μια «γεύση» της: Την έκσταση, που είναι η στιγμιαία επαφή με τοΘείον. Η ένωση αυτή μπορεί να γίνει και στη διάρκεια της ζωής καιθεωρείται ο μεγαλύτερος δυνατός βαθμός ευδαιμονίας πάνω στη γη. Η  ευδαιμονία αυτή όμως είναι παροδική, όπως και η κατάσταση τηςέκστασης.Η άσκηση στους Ορφικούς περιελάμβανε την αποχή από το κρέας, τααυγά, τα κουκιά και τα μάλλινα ενδύματα και την προσπάθεια γενικάτου μύστη να καθαριστεί από τη μόλυνση που δημιουργεί η επαφή μετο σώμα και να απαλλάξει το θεϊκό στοιχείο της φύσης του από τηδύναμη του τιτανικού, του σαρκικού και του κτηνώδους. Η προσπάθειααυτή επαναλαμβάνεται συνεχώς κατά τις διάφορες μετενσαρκώσεις τηςψυχής του, μέχρις ότου αποβάλει οριστικά το ένδυμα του σώματος,απαλλαχθεί από τον «κύκλο της ανάγκης», συμμετάσχει στη Θείαμακαριότητα και ζήσει πια στα Ηλύσια Πεδία, αθάνατος κι ελεύθεροςαπό τον ανθρώπινο πόνο. Τη μακαριότητα αυτή μπορεί να τη ζήσει οάνθρωπος προσωρινά και στη διάρκεια της τωρινής τον ζωής με τηνένωσή του με το θεό, που επιτυγχάνεται με την έκσταση.Πάντως, ούτε η έκσταση, ούτε η τήρηση των Ορφικών εντολών, ούτε ημύηση και οι «λύσεις» είχαν τη δύναμη να οδηγήσουν τον πιστό στηντελειωτική σωτηρία. Η καταγωγή του από τους τιτάνες, των οποίων τοέγκλημα κληρονομεί μετά τη γέννησή του, αποτελεί ένα αξεπέραστοεμπόδιο για την ανθρώπινη προσπάθεια. Η πεποίθηση για τη σωτηρίαείναι ασθενής και μόνο η ελπίδα «κύκλου τε λήξαι και αναπνεύσαικακότητας» παραμένει ισχυρή.Εδώ υπεισέρχεται μια άλλη ξένη για την Ελληνική σκέψη : η χάρη. Διότιό,τι δεν μπορεί να κατορθώσει ο άνθρωπος με τη δική του δύναμη, τοδίνει με τη χάρη του ο Θεός. Με τη χάρη αυτή κατορθώνει τηναπαλλαγή του για πάντα από τον Τροχό της Μοίρας, από τον Κύκλο τηςΓέννησης και να ενωθεί με το Θεό. Έτσι ο μύστης αποκτά ψυχικήειρήνη στην επίγεια ζωή του και απαλλάσσεται από την κατάρα τωννέων ενσαρκώσεων. Ο Διόνυσος έτσι γίνεται ένας Θεός λυτρωτής(Λύσιος). Μεσολαβητής για τη λύτρωση του ανθρώπου μέσω του θεού,είναι ο Ορφέας, ο «Άναξ» και «Δεσπότης», ο φορέας τωνΘείωναποκαλύψεων, που όπως λέγεται ήλθε πάνω στη γη για ναεξαγνίσει τη θρησκεία υπό το χονδροειδή και γήινο ανθρωπομορφισμότης, να καταργήσει τις ανθρωποθυσίες και να ιδρύσει μια μυστικήΘεολογία που να βασίζεται σε μια καθαρή πνευματικότητα.Η χάρη όμως αυτή του Θεού δεν κατέρχεται σε όλους τους μύστες.Ισχύει και εδώ η αρχή «πολλοί μεν οι κλυτοί.ολίγοι δε οι εκλεκτοί». ΟιΘυρσοφόροι είναι πολλοί, αλλά αυτοί. που είναι αφοσιωμένοι. με όλητην πίστη τους στο Θεό, ελάχιστοι.Ο Ορφισμός είναι λοιπόν μιααπολυτρωτική θρησκείακαι μάλιστα ηπρώτη Ελληνική απολυτρωτική Θρησκεία. Η κεντρική ιδέα γύρω από τηνοποία περιστρέφεται είναι ηαπελευθέρωση.Με αυτή συνδέεταιοργανικά η διδασκαλία για το προπατορικό αμάρτημα, για την ασθένειατου ανθρώπου, για τηνμετεμψύχωση και για την κόλαση.Την ιδέα αυτή της ανάλογης με το παράπτωμα ανταπόδοσης, κηρύττειστο χορό των «Χοηφόρων» και ο γνώστης της Ορφικής διδασκαλίαςποιητής Αισχύλος. Οι Ορφικοί λοιπόν μεταφέρουν την ιδέα της  ανταπόδοσης που απαιτεί η έννοια του ανθρώπινου δικαίου και στονΆδη, όπου επικρατεί το Θείο δίκαιο. Δίδασκαν όμως και τη δυνατότητααπαλλαγής απ’ αυτές τις ανταποδόσεις, στις οποίες ανήκε και η με-τεμψύχωση. Την πεποίθηση αυτή εκφράζει με τους περίφημους στίχουςτου και ο Πίνδαρος:«Όσοι όμως κατόρθωσαν να διατηρήσουν καθαρή καιαναμάρτητη την ψυχή τους σε τρεις διαδοχικές ζωές  ,ακολουθούν το δρόμοτου  Δία προς τον πύργο τον Κρόνου,όπου οι θαλάσσιες αύρες δροσίζουν αιώνια το νησί των Μακάρων,όπουοι χρυσοί κάλυκες των λουλουδιών λα- μπρύνουν τις όχθες  του και οι έλικές τους στολίζουντο μέτωπο και τους  βραχίονες των Μακάρων, σύμφωνα με τη δίκαιη απόφαση των μεγάλων κριτών του Άδη»Υπάρχουν επίσης τα Ηλύσια Πεδία, με το ονομαστό Άλσος τηςΠερσεφόνης, όπου ζει μετά το Θάνατό του ο Ορφέας ανάμεσα στουςάλλους ήρωες της αρχαιότητας, μαγεύοντας τους νεκρούς με τουςήχους της λύρας του.Ο μύστης των Ορφικών μυστηρίων πιστεύει ότι μετά την τελειωτικήκάθαρση της ψυχής του πάνω στη γη, θα επιστρέφει στη θεία του πηγή.Αυτό το διαπιστώνουμε σε πλήθος χρυσά ενεπίγραφα πινακίδια, πουβρέθηκαν μέσα σε τάφους οπαδών της Ορφικής Θρησκείας. Σ' ένα απ'αυτά, η ψυχή του πεθαμένου λέει: «Καυχιέμαι ότι κατάγομαι από τομακάριο γένος σας. Τώρα όμως ξέφυγα από τον κύκλο τον πόνου καιτων δεινών». Και η Θεά, βασίλισσα των νεκρών απαντά: «Είσαιμακάριος και πολυδοξασμένος. Αντί για άνθρωπος θα είσαι Θεός». Καιαπό την Πολιτεία του Πλάτωνα, κατά την περιγραφή της μακάριαςκατάστασης των μυστών στον Άδη, γίνεται λόγος για «συμπόσιο οσίων»και για «αιώνια μέθη».Απ' όλα όσα είπαμε είναι φανερό ότι ο Ορφισμός είναι διαφορετικόςαπότη λεγόμενη Ομηρική θρησκεία. Τη διαφορά, ή ακόμα αντίθεση, δείχνειπρώτ' απ' όλα η σχεδόν «απαισιόδοξη» και διαρχική αντίληψή του γιατη ζωή. Απορρίπτει τη γήινη ζωή, γιατί δεν βλέπει σε αυτή κανένα θε-τικό περιεχόμενο σε σύγκριση με τη μακάρια,μετά το θάνατο,και τηντελική απελευθέρωση του μύστη.Η απαισιοδοξία βέβαια αυτή δεν είναι τελείως άγνωστη στους Έλληνες,αλλά στους Ορφικούς αποκτά μια θεμελιακή σημασία,ανυψώνεται σεαρχή και έχει έναν μεταφυσικό χαρακτήρα. Αντίθετα, οι απαισιόδοξεςκρίσεις του ανθρώπου στον Όμηρο προέρχονται αποκλειστικά από τιςεμπειρίες της ζωής. Την αντίθεση αυτή δείχνει μετά και η αυστηράδιαρχική αντίληψη των Ορφικών για τη σχέση ανάμεσα στο σώμα καιτην ψυχή. Στη συνήθη ελληνική,κοσμοθεώρηση, η ζωή στο σώμα είναι ηαληθινή ζωή. Ψυχή και σώμα ενωμένα και αδιαχώριστα αποτελούν τονάνθρωπο. Η ψυχή, χωρίς το σώμα δεν είναι παρά μια αδύναμη σκιά,που περιπλανιέται στους ζοφερούς τόπους του Άδη. Οι προηγούμενεςΟρφικές απόψεις θα ήταν ακατανόητες για τους ήρωες των Ομηρικώνεπών.Στον Ολυμπισμό η αισιοδοξία και η χαρά για τη ζωή, απέκλειε κάθεέννοια αμαρτίας ή μιάσεως με το σώμα.Γι’ αυτό και ήταν άγνωστος οπόθος του λυτρωμού, που θα ήταν και ασυμβίβαστος προς την  ανθρώπινη αξιοπρέπεια, σύμφωνα με την αντίληψη για τον άνθρωποκαι για τη σχέση τον με το Θεό! Αυτή η θέση όμως περιείχε και ένανσαφή διαχωρισμό ανθρώπων και Θεών. Η παλιά αντίληψη των Ελλήνωνδιέκρινε καθαρά τον άνθρωπο από τον Θεό και είχε συνείδηση τηςμεγάλης απόστασης μεταξύ τους. Κάθε ξεπέρασμα των ορίων από τονπρώτο θεωρείταιύβριςκαιτιμωρείται από τους Θεούς σαν αλαζονεία.Αντίθετα, για τους Ορφικούςπροέχει η εμπειρία της συγγένειαςμετο Θεόκαιγι' αυτό είναι θεμιτή η ένωση με αυτόν: ημετάληψή του καιη θέωση! Έτσι η Ορφική θρησκεία δεν διαδόθηκε σε πολλούς, αλλάπεριορίστηκε κυρίως στους μεγάλους άνδρες και φιλοσόφους τηςαρχαιότητας και σε όσουςείχαν από τη φύση τους ασκητικές τάσεις.Ο Ορφισμός είναι επίσης μιαμυστηριακή Θρησκεία, όπως τηςΔήμητρας και της Περσεφόνης, με την οποία έχει κοινή την πίστη προςτην άλλη ζωή και με την οποία άλλωστε συνδέθηκε. Γέφυρα ανάμεσαστη διδασκαλία των Ορφικών για την μετεμψύχωση και την παλιάελληνική λατρεία των ηρώων, αποτελούν οι παρακάτω στίχοι τουΠινδάρου: Ό μως εκείνοι, των οποίων η Περσεφόνη δέχεται τη μετάνοια,αυτών την ψυχή στέλνει το ένατο έτος πίσω στον ήλιο τον πάνω κόσμού.Εκεί γίνονται σεβαστοί, ηγεμόνες, άνδρες ισχυροί και μεγάλοι σοφοί και10 μέλλον τους λατρεύεισαν ήρωες».Ελάχιστα πάντως γνωρίζουμε για τα Ορφικά Μυστήρια και για τιςτελετές εξαγνισμού και μύησης που συνέβαιναν σε αυτά. Είναι όμωςσίγουρο ότι η μύηση, παραδίνοντας τον μύστη στο Θάνατο, τον έκανε ναξαναγεννηθεί και αφυπνιστεί σε μια νέα, πληρέστερη και τελειότερηζωή. Στη διάρκεια των Μυστηρίων ο μύστηςμεταλάμβανε«άρτου καιοίνου», που αντιπροσώπευαν αντίστοιχα τη Δήμητρακαι τοΒάκχο!Ο Ιεροφάντης μυητής παρουσίαζε συμβολικά πριν την τελικήαποκάλυψη, κρασί και ψωμί στον υποψήφιο, που έπρεπε να το φάει καινατο πιει, σα σύμβολο ότι το πνεύμα επρόκειτο να αναζωογονήσει τηνύλη, δηλαδή ότι επρόκειτο να εισέλθει μέσα του η Θεία σοφία, μέσωαυτού που επρόκειτο να του αποκαλυφθεί.Απ’ όλα τα παραπάνω είναι σαφής η μεγάλη, αν και όχι αξιοπερίεργη,ομοιότητα της Ορφικής θρησκείας με το Χριστιανισμό και τα χιλιάδεςδάνεια που έχει πάρει ο δεύτερος από την πρώτη. Τι ναπρωτοαναφέρουμε; Την ιδέα του προπατορικού αμαρτήματος, την ιδέατου Θεού λυτρωτή, που από Διόνυσος γίνεται στο Χριστιανισμό ΙησούςΧριστός («εγώ ειμί η άμπελος, η αλήθεια και η ζωή»). Την ιδέα τηςθείας μετάληψης με άρτο (Δήμητρα) και οίνο (Διόνυσο) που γίνεται στοΧριστιανισμό το «σώμα και αίμα του Χριστού»; Την έννοια της «θείαςχάρης»; Την ιδέα του Άδη και της κόλασης (τιμωρίας) ανάλογα με τοπαράπτωμα του καθενός και τόσα άλλα.Το Καθολικό ΈλεοςΈτσι ήταν πολύ φυσικό να τους γεννηθεί μια συμπάθεια και μιαουσιαστική ταύτιση με όλα τα είδη της ζωής και της φύσης, έτσι που ναβιώνουν μια ολιστική αντίληψη και μια ευθεία συμμετοχή τους στοπαγκόσμιο πνεύμα. Αυτή ακριβώς η διάσταση που υπερβαίνει τηναντίληψη Έλλην και βάρβαρος, άνθρωπος και ζώο, υποκείμενο και αντικείμενο, είναι εκείνη που κάνει την Ορφική ιδέα υπερβατική καιμοναδική.Τέλος επισημαίνουμε επίσης τις μεγάλες μεταφυσικές ομοιότητες τουΟρφισμού με το Βουδισμό-άγνοια, μη βία, κάρμα, μετενσάρκωση,απελευθέρωση και επιστροφή στην πρωταρχική κατάσταση. Σημαντικήείναι επίσης η ομοιότητά τους στην μεταθανάτια πορεία και οι οδηγίεςπου δίνονται στη ζωή στον μυημένο πώς να αντιμετωπίσει τηνμεταθανάτια κατάσταση και να απελευθερωθεί απ’ αυτήν. Οι οδηγίεςαυτές των χρυσών πινακίδων που βρέθηκαν σε τάφους μυημένωνΟρφικών μοιάζουν έτσι πολύ με την Θιβετανική Βίβλο των Νεκρών.ΟΡΦΙΚΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑΓης παις ειμί και ουρανού αστερόεντος, αυτάρ εμοί γένος ουράνιον …Θεός εγένου εξ ανθρώπου. Έριφος ες γάλα έπετες… Χαίρε, χαίρε, δεξιά οδοιπορών  Λειμώνας τε ιερούς και άλσεα Φερσεφώνειας.νυν έθανες και νυν εγένου, τρισόλβιε, άματι τώδε.Οι τελετές των Ορφικών λάμβαναν μέρος την νύκτα. Η ουσία τωνΜυστηρίων είναι η μετάβαση από το σκότος στο φως με διάφορουςαλληγορικούς και συμβολικούς τρόπους.Στο άδυτο του ναού οΙεροφάντης άναβε την τελετουργική Πυρά από μία συνεχώς καίουσαΙερά Πηγή και εμφανιζόταν μπροστά στους μυημένους. Οι ναοί τωνΟρφικών είτε ήταν κτιστοί, είτε απλά σπήλαια.Τα ορφικά μυστήρια πολύ πιθανόν να αναφέρονται στην προετοιμασίατου Ορφέα για την κάθοδό του στον Κάτω Κόσμο (στον Άδη, το"βασίλειο των ψυχών"), απ' όπου προσπάθησε να φέρει την Ευριδίκηπίσω στον κόσμο των ζωντανών. Και κατ' επέκταση, στηνπροετοιμασία των ψυχών για την κάθοδό τους στον Άδη, στον"καθαρμό" τους, στην επικοινωνία-ίσως-των ζωντανών με τις ψυχέςτων νεκρών, κ.α. Άλλοι, απλά υποστηρίζουν ότι ο Ορφισμός ήταν μιαμυστικιστική θρησκεία ή λατρεία, σχετική με τη λατρεία του Ορφέα.Ας μιλήσουμε όμως πρώτα γενικά για όλα τα Αρχαία Μυστήρια. Αυτάπεριελάμβαναν τρία βασικά στάδια: την Κάθαρση , τηΜύησηκαιτηνΕποπτεία. Η κάθαρση περιελάμβανε καθαρτήριες τελετές γιατον εξαγνισμό όλων των παρευρισκομένων (Δημόσια κάθαρση) καιειδικότερα των υποψηφίων μυστών που είχαν γίνει τελικά δεκτοί γιαμύηση (εσωτερική κάθαρση). Στην τελετή της Μύησης πουακολουθούσε ο νεόφυτος ταυτιζόμενος με τον προστάτη θεό βίωνεενεργητικά τα πάθη του περνώντας μέσα από μια ιδιαίτερα σκληρήκαι τρομακτική δοκιμασία που κατέληγε στο συμβολικό καιψυχολογικό θάνατό του και στη μετέπειτα ανάστασή του. Η όληδιαδικασία ονομαζόταν συνήθωςΔιάβασηκαι είχε σα σκοπό τοξεπέρασμα του φόβου του θανάτου. Ο Πλούταρχος μας επιβεβαιώνειότι τη στιγμή του θανάτου η ψυχή δοκιμάζει μια αναλογη εμπειρία μεαυτή που ζουν οι μύστες κατά τις δοκιμασίες της μύησης. Αυτός  άλλωστε είναι και ο σκοπός της μύησης. Να χαράξει ανεξίτηλα στονου και τη ψυχή του νεόφυτου αυτή την εμπειρία, ώστε να μπορέσεινα τη θυμηθεί, όταν τη ξαναζήσει, πραγματικά πια, στο θάνατό του.Να μη φοβηθεί τα όσα θα συναντήσει τότε εκεί, αλλά να γνωρίζει ότιμετά τις περιπλανήσεις του και τις τρομακτικές εμπειρίες του, τιςοποίες έχει άλλωστε ξαναζήσει κατά τη μύησή του, θα έρθει σίγουραη ανάστασή του, η επαναγέννησή του. Στο τρίτο στάδιο τηςΕποπτείας ο νεόφυτος στοχαζόταν και εμβάθυνε πάνω σταΔρώμενακαι σε όλα όσα του είχαν αποκαλυφθεί στη Μύηση, γενόμενος έτσιένας Επόπτης των Μυστηρίων . Ακολουθούσε ηΕνθρόνιση, οστολισμός και η αφιέρωση του και το δικαίωμά του πια να μπορεί ναμυεί ο ίδιος σαν ιεροφάντης άλλους στα Μυστήρια ή να έχει κάποιοάλλο ιερατικό αξίωμα σε αντίστοιχες τελετές. Τέλος στηνΕξαρχίαομύστης ενωνόταν ουσιαστικά και βιωματικά με την εξάρχουσαθεότητα.Στα Ελευσίνια Μυστήρια το “θείο δράμα” περιλαμβάνει τιςπεριπλανήσεις της θεάς Δήμητρας σε αναζήτηση της κόρης τηςΠερσεφόνης, ή απλώς Κόρης, που άρπαξε ο θεός του ΆδηΠλούτωνας και την έκανε με τη βία γυναίκα του και βασίλισσα τουΚάτω ΚόσμουΠαρόλο που το Μυστήριο της Επαναγέννησης διδασκόταν και σταΕλευσίνια Μυστήρια, μόνο τα Ορφικά Μυστήρια έδιναν στονάνθρωπο τη δυνατότητα να ξεφύγει τελείως από το κύκλο τωνδιαδοχικών γεννήσεων και θανάτων και να θεωθεί.Όπως είπαμε, σύμφωνα με τις Ορφικές διδασκαλίες ο άνθρωπος έχειμια διφυή φύση. Αποτελείται από ένα θεϊκό και αθάνατο, Διονυσιακόστοιχείο μέσα του, και από ένα γήινο,Τιτανικόκαι θνητό.Στη διάρκεια της Μύησης αναπαριστάνετο όλο το θεϊκο δράμα τουφόνου και της ανάστασης του θεού,με το μυούμενο να ταυτίζεταιμυστικιστικά με το Διόνυσο. Στη διάρκεια της “ωμοφαγίας” οινεόφυτοι έπιναν ένα κατακόκκινο κρασί και έτρωγαν ένα είδοςγλυκίσματος-άρτου, όπως και στη Χριστιανική Θεία Ευχαριστία. Αυτόδείχνει ότι η τελευταία θα πρέπει να είναι μάλλον ένα δάνειον από τητελετή της μετάληψης των μυστών στα Ορφικά Μυστήρια. Μετά τηΘεία Μετάληψη,ο υποψήφιος μύστης έπρεπε να βγεί σημειολογικάαπό τονΤροχό της Ανάγκης , το φαύλο κύκλο των διαδοχικώνενσαρκώσεων. Έθραυε προς το σκοπό αυτό συμβολικά και σκηνικάμε το θύρσο του ένα βαρύ τροχό που έφραζε το δρόμο του στο τέλοςτης πορείας τουκαι υπερβαίνοντάς τον έφτανε στην έξοδο, στηναθανασία και στη θέωση.Στο τρίτο στάδιο της Εποπτείας, ο νεόφυτος σα νεαρός Διόνυσος,στεφανωμένος με κληματίδες και σανδάλια και με το θύρσο στο χέρι,εισερχόταν μόνος του στην “Αίθουσα του Θρόνου”, όπου καθόταν ηΠερσεφόνη και στον όποίο μια μεγάλη επιγραφή προειδοποιούσε ότιεπιτρεπόταν η είσοδος μόνο στους μυημένους. Μπαίνοντας στο ιερόσυναντούσε το Μεγάλο Κούρο, το φρουρό του χώρου, που τονρωτούσε ποιος είναι και από πού έρχεται, στο οποίο έπρεπε νααπαντήσει ως εξής: “Είμαι παιδί της γης και του έναστρου ουρανού.  Η πραγματική όμως, πρωταρχική μου φύση είναι ουράνια. Καιβεβαιώνων ότι εξέτισα όλες τις ποινές για τις άδικες πράξεις τωνανθρώπων που οφείλονται στη τιτανική φύση τους. Τους συμπόνεσαόλους αδιάκριτα και χωρίς καμιά προσδοκία και εγωισμό, τουςσυμπαραστάθηκα όσο μπόρεσα. Και βγήκα έξω από το βαρύ καιθλιβερό τροχό της δυστυχίας, καθώς τον έσπασα με αυτόν εδώ τοθύρσο μου και με γοργό βήμα φτάνω εδώ μπροστά στο άντρο τηςΜητέρας μου θεάς, ποθώντας να λάβω κι εγώ το στέφανο της νίκηςαπό τα ίδια της τα χέρια”.Μετά την επιτυχή αυτή αναγνώριση, ο Μεγάλος Κούρος τουεπιτρέπει την είσοδο και ο Διόνυσος αναγνωρίζεται σε μιασυγκινητική σκνηνή από τη Μητέρα του Περσεφόνη, η οποία θυμίζειέντονα την ανάλογη τελική συνάντηση και αναγνώριση της θεάςΔήμητρας με τη Κόρη της. Ακολουθεί η αναπαράσταση της άμωμηςσύλληψης και επαναγέννησης του νεόφυτου μέσα από το κόλπο τηςθείας Μητέρας του, η οποία τον είχε βάλλει προηγουμένωςσυμβολικά κάτω από το χιτώνα της. Τελικά ο μύστης αναγεννάταισαν ο Χθόνιος Διόνυσος, ένας ώριμος πια γενειοφόρος άνδρας, καιείναι ο τρεις φορές γεννημένος. Ακολουθει η στέψη του με τοστεφάνη της νίκης φτιαγμένο από κισσό και κάθεται πια σαν επόπτηςσε ένα θρόνο δίπλα στη θεά μητέρα του. Τελικά ο Ιεροφάντης ζώνειστη μέση του μια πορφυρή ταινία και τον ανακηρύσσει “Επόπτη τωνΜυστηρίων”. Η τελετή τελειώνει με τοΜακαρισμό, όπουεκθειάζονται από όλους τα Ορφικά Μυστήρια και ο νέος μύστηςγίνεται .ισότιμα αποδεκτός από τα υπόλοιπα μέλη, επευφημούμενοςαπό αυτά..Στο τέλος ο προεστός της Ορφικής Κοινότητας του παραδίδει μιαχρυσή πινακίδα που περιγράφει τη μεταθανάτια πορεία του. Τηπινακίδα αυτή θα πρέπει να τη φέρει στο εξής πάνω του και να μηνανακοινώσει ποτέ σε κανένα άλλο το περιεχόμενό της, εκτός απότους μυημένους. Πρέπει να αποστηθίσει τις οδηγίες της για να τιςξαναθυμηθεί στο θάνατό του τη κρίσιμη στιγμή της απελευθέρωσήςτου. Πρέπει να πιει τότε μόνο από τη Πηγή της Μνημοσύνης και νααποφύγει εντελώς τη Πηγή της Λήθης. Ο προεστός τον διαβεβαιώνειότι θα του εξηγήσει πολύ σύντομα με κάθε λεπτομέρεια τοπεριεχόμενο της πινακίδας και του αναφέρει τελικά τους κανόνεςπου πρέπει να ακολουθεί στο εξής στη ζωή του σε σχέση με τηδιατροφή του, την ένδυσή του κ.ο.κ..Σύμφωνα με το περιεχόμενο των χρυσών πιανκίδων που έχουνβρεθεί στους τάφους μυημένων, ο μύστης θα πρέπει να διατηρήσειστο θάνατό του την εγρήγορσή του και στο τοπίο που θα εμφανιστείμπροστά του να βαδίζει πάνταδεξιά. Εκεί στο δρόμο του, ενώπροχωρεί, θα συναντήσει στ’  αριστερά του τηΠηγή της Λήθης , απότην οποία θα πρέπει να αποφύγει με κάθε τρόπο να πιει νερό, όσοκαι να καίγεται ή να τελαίνεται από τη δίψα. Μπορεί να αναγνωρίσειαυτή τη Πηγή της Λήθης από ένα παράξενο, αφύσικο σημάδι που θαδεί δίπλα της: ένα λευκό κυπαρίσσι. Να ξέρει ότι αν τυχόν ενδώσειστη δίψα του και πιει απ’ αυτό το νερό, θα πεθάνει κανονικά και δεθα γνωρίσει έτσι την απελευθέρωση. Πρέπει να αψηφήσει τη μεγάλη  δίψα του και να συνεχίσει το δρόμο του μέχρι να συναντήσει σταδεξιάτου μια άλλη πηγή με τρεχούμενο γάργαρο νερό που είναι ηΠηγή της Μνημοσύνης . Ένα σίγουρο σημάδι αναγνωρίσεως γι’ αυτήνείναι ένα κανονικό,πράσινο κυπαρίσσιδίπλα της. Θα πρέπει να πιειτελικά από αυτό μόνο το νερό για να ξεδιψάσει. Τη Πηγή όμως αυτήτης Μνημοσύνης τη φρουρούν αυστηροί φύλακες, τους οποίους θαπρέπει να πλησιάσει σεμνά, αλλά αποφασιστικά και να τους πει:Είμαι παιδί της γης και του έναστρου Ουρανού. Γεννήθηκα διφυής,αλλά το πραγματικό μου γένος είναι το ουράνιο. Αυτό το ξέρετε κιεσείς…Σας βεβαιώνω ότι κατάγομαι από τη δική σας ευλογημένηφυλή. Και απότισα όλες τις οφειλές μου για τις άδικες πράξεις της Τιτανικής φύσης μου…Και πέταξα έξω από το βαρύ και θλιβερό τροχότης δυστυχίας κι έφτασα με γρήγορο βήμα εκεί όπου έλαβα τοποθητό στεφάνη της νίκης. Και στις αντιστοιχες τελετές βυθίστηκαστο κόλπο της Χθόνιας βασίλισσας που αναγεννημένο με έσφιξε στοργικά στην αγκαλιά της. Και τράφηκα από το στήθος της. Καιτώρα έρχομαι αγνός ικέτης της πάναγνης και ιερής Περσεφόνης…Αλλά διψάω πολύ και χάνομαι. Καίγομαι και θέλω ναδροσιστώ.Οι φύλακες θα τον αφήσουν τότε πρόθυμα να πιει από τη θεία πηγήκαι πίνοντας αυτός θα ανακουφιστεί και θα διατηρήσει τη μνήμη τωνπάντων, με άλλα λόγια τη συνέχεια της συνείδησής του, τηναθανασία. Πέθανε έτσι και την ίδια μέρα αναστήθηκε κι έγινε απόάνθρωπος θεός, αυτός οτρισόλβιος , ο τρισευτυχισμένος τωνανθρώπων….Στις εντολές έτσι περιέχονταν τελετές που επέβαλαν καθάρσεις καιμεταλήψεις (υπήρχε μια κύρια τελετή μετάληψης στους Ορφικούς, ηοποία αποτελούσε εξέλιξη παλαιών τελετών όπου οι πιστοί, αλληγορικάφυσικά και ανάλογα με το βαθμό του πολιτισμού των μετεχόντων,πραγματοποιούσαν αυτή τη «μαγική» διαδικασία που είχε σα σκοπό τηναφομοίωση των ιδιοτήτων του ίδιου του Θεού με κάποιον ορατό,φυσικό ή συμβολικό τρόπο. Οι Κρήτες λ.χ. έτρωγαν ωμόκρέας ταύρου(Ευριπίδης: Κρήτες διασωθέν απόσπασμα1112). Στις τελετές αυτές,στις οποίες έψελναν ύμνο, γινόταν αναπαράσταση των παθών τουΔιονύσου.Δημιουργώντας τα Μυστήρια ο Ορφέας ένωσε τη θρησκεία του Δία μεεκείνη του Διονύσου. Οι μυημένοι έπαιρναν από τις διδασκαλίες του τιςμεγάλες αλήθειες που το θαυματουργό τους Φως έφτανε μέχρι το λαόμε την μορφή ενός πέπλου προσιτού και ανακατεμένου με την ποίησηκαι τις δημόσιες τελετές. Μεγάλος Ιερέας του Δία και εξέχων Μύστηςτης Θράκης, ο Ορφέας έγινε για τους μυημένους ο μεγάλοςΑποκαλυπτής του Ουρανίου Διονύσου.Foibos