ΟΡΦΙΚΟΣ ΥΜΝΟΣ: Πανός, θυμίαμα ποικίλα.

ΟΡΦΙΚΟΙ ΥΜΝΟΙ

¨¨

ΘΕΑ ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΚΑΙ ΘΕΟΣ ΠΑΝΑΣ

Πανός, θυμίαμα ποικίλα

Πάνα καλώ κρατερόν, νόμιον, κόσμοιο το σύμπαν,

τον ουρανόν η δέ θάλασσαν η δε χθόνα παμβασίλειαν

και πυρ αθάνατον τάδε γαρ μέλη εστι τα Πανός.

Ελθέ, μάκαρ, σκιρτητά, περίδρομε, σύνθρονος Ώραις,

αιγομελές, βακχευτά, φιλένθεος, αντροδίαιτε,

αρμονίην κόσμοιο κρέκων φιλοπαίγμονι μολπή,

φαντασιών επαρωγέ, φόβων έκπαγλε βροτείων,

αιγονόμοις χαίρων ανά πίδακας ηδέ τε βούναις,

εύσκοπε, θηρητήρ, Ηχούς φίλε, σύγχορε νυμφών,

παντοφυής, γενέτωρ πάντων, πολυώνυμε δαίμον,

κοσμοκράτωρ, αυξητά, φαεσφόρε, κάρπιμε Παιάν,

αντροχαρές, βαρύμηνις, αληθής Ζευς ο κεράστης.

Σοι γαρ απειρέσιον γαίης πέδον εστήρικται,

είκει δ' ακαμάτου πόντου το βαθύρροον ύδωρ

Ωκεανός τε πέριξ εν ύδασι γαίαν ελίσσων,

αέριόν τε μέρισμα τροφής, ζωοίσιν έναυσμα,

και κορυφής εφύπερθεν ελαφροτάτου πυρός όμμα.

βαίνει γαρ τάδε θεία πολύκριτα σήσιν εφετμαίς

αλλάσσεις δε φύσεις πάντων ταις σήσιν προνοίαις

βόσκων ανθρώπων γενεήν κατ' απείρονα κόσμον.

αλλά, μάκαρ, βακχευτά, φιλένθεε, βαιν' επὶ λοιβαίς

ευιέροις, αγαθήν δ' όπασον βιότοιο τελευτήν

Πανικόν εκπέμπων οίστρον επὶ τέρματα γαίης.

Nicolas Poussin [1594-1665] - Πάνας και Σειρήνες

΄ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ :

Πανός, θυμίαμα ποικίλα

Τον Πάνα προσκαλώ τον ισχυρό, το κοσμικό σύμπαν, τον ουρανό και τη θάλασσα αλλά και την γή που είναι η βασίλισσα των πάντων και την αθάνατη φωτιά, διότι αυτά είναι τα μέλη του Πάνος. Έλα εσύ που είσαι ευλογημένος, χορευτής, περιπλανώμενος και κάθεσαι στον ίδιο θρόνο με τις εποχές, εσύ που τα μέλη σου μοιάζουν με της γίδας, ο μανιακός, που εύκολα ενθουσιάζεσαι και περνάς τη ζωή σου μέσα σε σπήλαια. Εσύ υφαίνεις την αρμονία του κόσμου με παιχνιδιάρικο τραγούδι, είσαι ο βοηθός των φαντασμάτων και ο δημιουργός μεγάλων φόβων για τους ανθρώπους. Χαίρεσαι να είσαι στις πηγές με τους γιδο και βοιδοβοσκούς και βλέπεις μακριά, είσαι κυνηγός, φίλος των Ήχων, και χορεύοντας μαζί με τις Νύμφες κάνεις τα πάντα, είσαι πατέρας των πάντων, εσύ, ο Θεός με τα πολλά ονόματα είσαι κυρίαρχος του κόσμου, βοηθάς στην αύξηση, φέρνεις το φως, είσαι ο καρποφόρος Παιάν, χαίρεσαι στα σπήλαια, υπερβολικά θυμώνεις και είσαι αληθινός Δίας με κέρατα, διότι σε σένα στηρίζεται το απέραντο έδαφος της γής και υποχωρεί το βαθύ ρεύμα του ακαταπόνητου πόντου. Και ο Ωκεανός ελίσσεται γύρω από τη γη μέσα στα νερά. Και το εναέριο τμήμα της τροφής που αποτελεί τον σπινθήρα της ζωής για τα ζωντανά και το μάτι της ελαφρότερης φωτιάς πάνω από την κορυφή. Διότι αυτά τα θεικά, που είναι ποικίλα, λειτουργούν κάτω από τις δικές σου εντολές. Εσύ μεταβάλλεις την φυσική κατάσταση όλων των πραγμάτων σύμφωνα με τις δικές σου προβλέψεις και τρέφεις το γένος των ανθρώπων στον απέραντο κόσμο. Βάδιζε λοιπόν στις ιερές σπονδές, εσύ ο μακάριος που είσαι γεμάτος από βοκχική μανία, εσύ ο ενθουσιώδης και δώσε ένα καλό τέλος στη ζωή, διώχνοντας την μανία του πανικού στα πέρατα της γης.

Ο ΘΕΟΣ ΠΑΝΑΣ : Ο Πάνας ήταν ο τραγοπόδαρος θεός των ποιμένων και των ποιμνίων και κατοικούσε στα βουνά της Αρκαδίας. Ήταν γιος του Ερμή και της Νύμφης Δρυόπης. Γεννήθηκε όμως με τόσο αποκρουστική όψη,που δεν την άντεξε η μητέρα του και τον εγκατέλειψε. Ο Ερμής τότε τον λυπήθηκε και τον έφερε στην κατοικία των θεών, στον Όλυμπο. Περιφερόταν συνήθως στη φύση,ανάμεσα στα βράχια, στα βουνά και στα ποτάμια σκορπώντας παντού τις όμορφες μελωδίες του.Φημιζόταν για τη μουσική του με την οποία μάγευε τα ζώα, τα πουλιά και τις Νύμφες του δάσους. Αγαπούσε το τραγούδι, το χορό και το γλέντι και επιδιδόταν σε αυτά, με συντροφιά τις Νύμφες, το Διόνυσο και τους Πανίσκους.  Κάποτε, προσπάθησε να παραβγεί στη μουσική τον Απόλλωνα, όμως οι απαλές και γλυκές μελωδίες της φλογέρας του, δεν κατάφεραν να νικήσουν τους εξαίσιους ήχους μιας θεικής μουσικής και μιας ουράνιας μελωδίας που ξεχύθηκαν από τη λύρα του Απόλλωνα.  
Βαθιά λυπημένος τότε ο Πάνας, κρύφτηκε ακόμα πιο πολύ μέσα στα λαγγάδια, απ' όπου πλέον αντηχούσαν οι τρυφεροί και θλιμμένοι ήχοι της φλογέρας του που τους αγροικούσαν με αγάπη οι νεαρές Νύμφες.  Ποτέ όμως ο Πάνας δεν κατάφερε να κατακτήσει κάποια από τις Νύμφες, παρά την πολύ ερωτική του φύση. Αναμφίβολα λοιπόν ... είναι ο ήρωας και ο ενσαρκωτής των βουκολικών διαλόγων και θεμάτων, που άλλοτε εμφανίζεται υποδηλώνοντας διάχυτο ερωτισμό, άλλοτε ταύτιση ή προσέγγιση με τη φύση, άλλοτε μυσταγωγία και ποιμενικό πρωτογονισμό και άλλοτε σαν η πρωτόγονη ενσάρκωση της αρμονίας του κόσμου, κάτι που πρώτα εκφράζεται στους Ορφικούς Ύμνους και που αποτελεί κατά κάποιον τρόπο "αναβάθμιση" του θεού σαν καθολικού θεού, θεού του "Παντός" (κατά το "Πάν"="τα πάντα")!!!

Zoi Tsaroucha : Επιμέλεια, κείμενα, μετάφραση.από Stathis-Akis XrΟm