Ιωάννης Καποδίστριας: Ο Γιατρός που έγινε Εθνομάρτυρας

 

Του Κωνσταντίνου Σ Γιάντσιου 

Ο Ιωάννης Καποδίστριας υπήρξε μία από τις σπουδαιότερες φυσιογνωμίες του Ελληνισμού. Γιατρός, φιλόσοφος, διπλωμάτης και τελικά πρώτος Κυβερνήτης της Ελλάδας, άφησε ανεξίτηλο αποτύπωμα τόσο στην ιατρική όσο και στην πολιτική ιστορία του τόπου.

Στην Κέρκυρα, μετά τις σπουδές του στην Πάδοβα, άσκησε την ιατρική με ανιδιοτέλεια. Δεν περιορίστηκε στη θεραπεία, αλλά πρόσφερε φάρμακα και συχνά τροφή στους φτωχούς. Ήταν εκείνος που εμπνεύστηκε την ίδρυση του πρώτου Ιατρικού Συλλόγου στην Ελλάδα (1802) και πρωτοστάτησε στην εφαρμογή του εμβολιασμού κατά της ευλογιάς, ακολουθώντας τις μεθόδους του Jenner. Οι ιατρικές του μελέτες, δημοσιευμένες στο επιστημονικό περιοδικό Mercurio Letterario, μαρτυρούν το εύρος της επιστημονικής του κατάρτισης.

Ως Κυβερνήτης της Ελλάδας, μετά το 1828, ανέλαβε το τιτάνιο έργο να συγκροτήσει ένα κράτος σχεδόν από το μηδέν. Με οργάνωση, παιδεία, γεωργική ανάπτυξη και κοινωνική μέριμνα, έθεσε τα θεμέλια για ένα ανεξάρτητο ελληνικό μέλλον. Το έργο του, ωστόσο, διακόπηκε βίαια στις 27 Σεπτεμβρίου 1831, όταν δολοφονήθηκε στο Ναύπλιο.

Η δολοφονία του Καποδίστρια άνοιξε τον δρόμο για μια νέα πορεία. Οι Έλληνες που τον διαδέχθηκαν, αντί να συνεχίσουν το έργο του, έφεραν με τις ευλογίες των ξένων «προστάτιδων δυνάμεων» τον ανήλικο Όθωνα και 5.000 Βαυαρούς. Έτσι, το νεογέννητο ελληνικό κράτος πέρασε σε μια βαριά ξένη κηδεμονία, με θεσμούς και δομές που δεν υπηρετούσαν τις πραγματικές ανάγκες του έθνους. Από τότε, οι συνέπειες αυτής της επιλογής – εξαρτήσεις, διχασμοί, ξένες επιρροές – συνεχίζουν να ταλανίζουν την Ελλάδα.

Ο Ιωάννης Καποδίστριας δεν ήταν μόνο ένας πολιτικός· ήταν ένας πραγματικός πατέρας του έθνους. Γιατρός των φτωχών, πρωτοπόρος επιστήμονας, ηγέτης ανιδιοτελής. Η μνήμη του είναι για εμάς μια αδιάκοπη υπενθύμιση: η Ελλάδα μπορεί να μεγαλουργήσει όταν καθοδηγείται από ήθος, αλήθεια και αφοσίωση στον λαό της – και καταστρέφεται όταν παραδίδεται σε ξένα συμφέροντα και εσωτερικές μικρότητες.

Με εκτίμηση

 Κωνσταντίνος Σ Γιάντσιος 

Η Λεπτοκαρυά που χάνεται πίσω από τους νόμους του «ωραρίου»

 Του Κωνσταντίνου Σ Γιάντσιου 

Δεν είναι τυχαίο που η Λεπτοκαρυά χάνει σιγά σιγά την ψυχή της. Δεν φταίνε μόνο οι ξενόφερτες συνήθειες, η τυπολατρία ή η μανία με το «γκουρμέ» και την επίπλαστη εικόνα. Φταίνε και οι ίδιοι οι νόμοι που, αντί να στηρίζουν την παράδοση, συχνά τη βάζουν στο περιθώριο.

Ακόμα στην τουριστική Λεπτοκαρυά, όπου θα περίμενε κανείς να ακούσει την Ελλάδα να ζει μέσα από τη μουσική της, τα ελληνικά τραγούδια σπανίζουν. Η ελληνική μουσική, το μπουζούκι, η κιθάρα, μπαίνουν στο στόχαστρο του νόμου για το ωράριο. Ένα τηλεφώνημα αρκεί για να σωπάσει η παρέα. Στις 22 νυχτώνει και στις 23 πρέπει να σταματήσει η μουσική, λες και η παράδοση είναι θόρυβος που ενοχλεί.

Κι όμως, για δεκαετίες η μουσική και η παρέα κράτησαν ζωντανή την  Λεπτοκαρυά,  πολλές φορές με την ανοχή των αρχών και τη σιωπηλή δύναμη της κοινωνίας που ήθελε να διατηρήσει το αυθεντικό. Τώρα όμως το πράγμα ξέφυγε. Ο νόμος τιμωρεί αυτό που άλλοτε ήταν ο πυρήνας της ελληνικότητας: η κοινή ζωή, το τραγούδι, το όργανο που έδινε ρυθμό στη συντροφιά.

Η Λεπτοκαρυά που γνώριζε να τραγουδάει και να γλεντάει με μέτρο, η Λεπτοκαρυά της παρέας, κινδυνεύει να χαθεί πίσω από διατάξεις, πρόστιμα και περιορισμούς. Αντί να προστατεύουμε και να αναδεικνύουμε το ελληνικό στοιχείο, το κλείνουμε σε καλούπια και του βάζουμε «ώρα λήξης».

Οι ίδιοι οι δήμοι στις τουριστικές περιοχές έχουν ευθύνη να προστατεύσουν αυτήν την παράδοση. Όχι να την αφήσουν να σβήσει. Η ελληνική μουσική, η παρέα, η ζωντανή πολιτιστική μας κληρονομιά, είναι στοιχείο ταυτότητας και πόλος έλξης. Ο τουρίστας δεν έρχεται για να ακούσει την ίδια μουσική που βρίσκει παντού στον κόσμο∙ έρχεται για να νιώσει την ατμόσφαιρα της Ελλάδας.

Κι ακριβώς αυτό πρέπει να διαφυλαχθεί. Γιατί η μουσική, η συντροφικότητα και το φιλότιμο δεν είναι υπόθεση ωραρίου, αλλά τρόπος ζωής. Και χωρίς αυτά, η Λεπτοκαρυά παύει να είναι η περιοχή που αγαπήσαμε.

Το έθνος ως λαός, πέρα από καθεστώτα και ιδεολογίες

 Του Κωνσταντίνου Σ Γιάντσιου 

Το τρίπτυχο «πατρίς – θρησκεία – οικογένεια» κουβαλάει έναν μακρύ συμβολισμό. Δεν είναι δημιούργημα της χούντας, ούτε σλόγκαν ενός αυταρχικού καθεστώτος. Είναι αξίες που κρατούν ζωντανό έναν λαό μέσα στους αιώνες. Το λάθος που έγινε στη Μεταπολίτευση ήταν ότι, στην προσπάθεια να αποκοπούμε από το παρελθόν της δικτατορίας, πετάξαμε μαζί με το σύνθημα και την ουσία.

Η δικτατορία πράγματι χρησιμοποίησε το τρίπτυχο για να ντύσει την εξουσία της με «ιερότητα». Όμως οι έννοιες αυτές δεν γεννήθηκαν το ’67 ούτε πέθαναν το ’74. Ανήκουν στον λαό που τις έζησε, και όχι σε ένα καθεστώς που τις καπηλεύτηκε.

Μετά τη Μεταπολίτευση, η αριστερά ανέλαβε την ιδεολογική πρωτοκαθεδρία και μετέφερε την καχυποψία απέναντι σε κάθε τι εθνικό. Το έθνος παρουσιάστηκε περίπου ως «επικίνδυνο κατασκεύασμα» που πρέπει να ξεπεραστεί. Σιγά σιγά, αυτή η στάση επηρέασε και τη δεξιά, που για να μη στιγματιστεί «εθνικιστική», ακολούθησε συχνά την ίδια λογική. Έτσι φτάσαμε σε μια κοινωνία όπου το να μιλάς για ( έθνος ) ( λαό) θεωρείται σχεδόν ύποπτο.

Κι όμως, το έθνος δεν είναι σχήμα ιδεολογικό. Το έθνος είναι ο ίδιος ο λαός. Οι άνθρωποι που μοιράζονται γλώσσα, μνήμη, παραδόσεις, κοινούς αγώνες και κοινή προοπτική. Το έθνος δεν καταργείται ούτε από χούντες ούτε από ιδεολογίες. Γιατί είναι κάτι βαθύτερο: η ιστορική συνέχεια του ίδιου του λαού.

Αντί λοιπόν να αναλωνόμαστε σε φόβους μήπως μια λέξη μας στιγματίσει, ας ξαναδούμε την ουσία:

Η πατρίδα είναι το κοινό μας σπίτι.

Η θρησκεία είναι η πίστη και η πολιτιστική μας κληρονομιά.

Η οικογένεια είναι το κύτταρο που κρατάει όρθια την κοινωνία.

Δεν είναι «χουντικά» όλα αυτά. Είναι στοιχεία που κράτησαν έναν λαό ζωντανό όταν πέρασε πολέμους, σκλαβιά, επαναστάσεις και προσφυγιά. Αν τα βλέπουμε με φόβο, χάνουμε την ίδια μας τη ρίζα.

Η Μεταπολίτευση μάς άφησε δημοκρατία και ελευθερίες – κι αυτό είναι ανεκτίμητο. Αλλά άφησε και ένα κενό: μια καχυποψία απέναντι στην λέξη έθνος. Καιρός είναι να σταθούμε ξανά με αυτοπεποίθηση: το έθνος είναι ο λαός, και καμία ιδεολογία δεν μπορεί να το καταργήσει.

Μια εικόνα που μένει !

Πριν από περίπου 14 χρόνια, στην  παραλία, είδαμε άτομα με αμαξίδιο να προσπαθούν να κινηθούν πάνω στην άμμο. Κάθε μέτρο ήταν ένας αγώνας. Λίγο αργότερα, στον πεζόδρομο, η ειδική λωρίδα για ΑμεΑ ήταν κατειλημμένη από παρκαρισμένα αυτοκίνητα. Η εικόνα ήταν σκληρή∙ έδειχνε πόσο δύσκολη και άδικη είναι η καθημερινότητα για όσους ζουν με αναπηρία.

Από τότε έγιναν κάποιες αλλαγές: σε ορισμένες παραλίες εμφανίστηκαν ράμπες . Κι όμως, στην πράξη η διαφορά είναι μικρή. Στους δρόμους και στον πεζόδρομο, τα εμπόδια παραμένουν∙ οι λωρίδες καταλαμβάνονται, οι ράμπες οδηγούν συχνά σε τοίχους ή σε άλλα εμπόδια.

Εκείνη η εικόνα πριν χρόνια δεν έπαψε να επαναλαμβάνεται, με διαφορετικά πρόσωπα, στην ίδια ουσία: η κοινωνία μας ακόμη δεν έχει μάθει να σέβεται πραγματικά την ισότιμη πρόσβαση.

Με εκτίμηση

 Κωνσταντίνος Σ Γιάντσιος πρώην αντιδήμαρχος Ανατολικού Ολύμπου 

Η Αίθουσα του Ολύμπου στην νότια Κορέα στο νησί Τζέτζου – ένας καθρέφτης για εμάς !!

Του Κωνσταντίνου Σ Γιάντσιου 

Μπαίνοντας στην Αίθουσα του Ολύμπου στο Μουσείο Ελληνικής Μυθολογίας στο Τζέτζου της Νότιας Κορέας, νιώθεις πως περνάς μια πύλη προς έναν άλλο κόσμο.

Οι δώδεκα θεοί υψώνονται μπροστά στον επισκέπτη, σε ένα σκηνικό που θυμίζει Ολύμπιο μεγαλείο.

Ο Δίας με τον κεραυνό, η Αθηνά με την ασπίδα της σοφίας, ο Απόλλωνας με τη λύρα, η Άρτεμις με το τόξο, η Αφροδίτη με το αιώνιο κάλλος. Δεν είναι απλά αγάλματα. Είναι φωνές ενός πολιτισμού που γεννήθηκε εδώ, στον Όλυμπο, και σήμερα συγκινεί στην άλλη άκρη του κόσμου.

Η μεγάλη αντίφαση

Κι όμως, αυτή η μαγεία που ζωντάνεψε στην Κορέα, εδώ στον τόπο που γέννησε τους μύθους, μένει ανεκμετάλλευτη.

Όσοι μιλήσαμε για τον Όλυμπο, τον Ορφέα, τους θεούς και τη μυθολογία, πολλές φορές χαρακτηριστήκαμε «γραφικοί». Σαν να μην πιστεύουμε οι ίδιοι στη δύναμη της κληρονομιάς μας.

Αντίγραφα ελληνικών γλυπτών – η ελληνική τέχνη βρίσκει νέα ζωή σε μια άλλη ήπειρο.

Άξιοι όσοι τολμούν

Οι άνθρωποι του Τζέτζου έστησαν μια αίθουσα που συγκινεί και διδάσκει. Παρουσίασαν τη μυθολογία όχι ως «παλαιό κείμενο», αλλά ως εμπειρία. Και το πέτυχαν: κερδίζουν χρήματα, αλλά κυρίως προωθούν την ιστορία μας.

Κι εμείς;

Το ερώτημα που πονάει είναι απλό: πότε θα κάνουμε το ανάλογο εδώ;

Πότε θα ξεφύγουμε από τα επικοινωνιακά και θα δημιουργήσουμε έναν χώρο αντάξιο του Ολύμπου και του Ορφέα;

Ο Δίας, βασιλιάς των θεών, δεσπόζει στην Αίθουσα του Ολύμπου – στην Κορέα, όχι στον Όλυμπο.

Το στοίχημα του αύριο

Η Αίθουσα του Ολύμπου στο Τζέτζου είναι κάτι παραπάνω από ένα τουριστικό αξιοθέατο. Είναι ένας καθρέφτης. Μας δείχνει τι μπορεί να πετύχει η πίστη σε μια ιδέα.

Η ιστορία μας δεν είναι απλώς παρελθόν. Είναι μέλλον. Και το ερώτημα είναι: θα αφήσουμε άλλους να γράφουν το κεφάλαιο για εμάς ή θα το πάρουμε ξανά στα χέρια μας;