Περιγραφή


  Ο περιηγητής της αρχαιότητας Παυσανίας μας διασώζει την πληροφορία για την θέση του όρους Τιλφουσίου και της ομώνυμης πηγής στα 50 στάδια από την αρχαία πόλη της Αλιάρτου.
  Ο Στράβωνας στο έργο του Γεωγραφικά, τοποθετεί το ιερό του Απόλλωνα στο Τιλφούσιο ή Τιλφώσ(σ)ιον όρος, τον βραχώδη λόφο που σήμερα ονομάζεται Πέτρα και βρίσκεται μεταξύ των οικισμών Πέτρας και Σωληναρίου.

  Το ιερό αυτό βρίσκονταν κοντά στην Τιλφουσία πηγή όπου υπήρχε πρότερη λατρεία της χθόνιας νύμφης Τιλφούσας.
  Κατά την παράδοση, στην πηγή αυτή ξεδίψασε με το κρύο νερό της ο μάντης Τειρεσίας και ύστερα ξεψύχησε. Η ταφή του έγινε κοντά στην πηγή.

  Οι ανασκαφή που διενεργήθηκε από την αρχαιολογική υπηρεσία το 1973, έφερε στο φως το νότιο τμήμα μικρού αρχαίου ναού, στο βόρεια του σημερινού παρεκκλησίου του Αγίου Ιωάννου Προδρόμου, το οποίο σχεδόν εφάπτεται του αρχαίου οικοδομήματος, που αποδίδεται στον Απόλλωνα.
Λίγα σώθηκαν από τον ναό στο πέρασμα των αιώνων. Το 171 π.Χ. πιθανόν καταστράφηκε από τους Ρωμαίους, ακολουθώντας την τύχη της Αλιάρτου η οποία ισοπεδώθηκε.
Στην παλαιοχριστιανική περίοδο στον χώρο του ιερού, κατά την παράδοση κατασκευάσθηκε εκκλησία η οποία δεν σώζεται, ενώ σήμερα βρίσκεται η μικρή μονόχωρη εκκλησία του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου.

  Το βόρειο τμήμα του ναού έχει καταστραφεί πιθανόν από αγροτικές εργασίες, ενώ ελάχιστα ευρήματα απεδόθησαν από το ανασκαφικό έργο.
Δύο εξ αυτών είναι άξια λόγου: Τμήμα αγάλματος, πιθανόν ενδύματος του θεού και μικρό βάθρο 0,355Χ0,315 και ύψος 0,095 μ. με επιγραφή στην πλευρά του: ΑΡΙΣΤΟΚΛΕΙΣ ΑΘΑΝΙΣ ΑΡΤΑΜΙΔΙ.
Πιθανόν το βάθρο αυτό να στήριζε άγαλμα της Αρτέμιδος, μιας και η λατρεία πιθανόν να ήταν διπλή.

  Από νεώτερο κιβωτιόσχημο τάφο, βρέθηκε η ασβεστολιθική πλάκα που τον κάλυπτε και έφερε την επιγραφή: ΕΥΜΑΡΗΣ ΕΠΟΙΗΣΕ [ΘΗ]ΒΑΙΟΣ.
Προφανώς η συγκεκριμένη πλάκα θα ήταν βάθρο αγάλματος που δεν σώζεται, το οποίο φιλοτέχνησε ο Ευμάρης (6ος αι. π.Χ.).

  Επιπλέον στο εσωτερικό του ναού βρέθηκε κυκλικό όρυγμα με στάχτες και κάρβουνα (εσχάρα) για την τέλεση θυσιών.

  Η επίσκεψη στο μνημείο είναι εύκολη. Βρίσκεται 50 μ. από τον κεντρικό δρόμο Θήβας – Λιβαδειάς δίπλα ακριβώς στο εκκλησάκι. Περνώντας το στενό του λόφου της Πέτρας θα δούμε μία συστάδα δέντρων στα δεξιά μας,
  Δεν υπάρχει πινακίδα και σίγουρα δεν είναι ένα μνημείο που εντυπωσιάζει. Παρόλα αυτά είναι σημαντικό και είναι κομμάτι της ιστορίας και της ευρύτερης τοπογραφίας της περιοχής που αξίζει να επισκεφθούμε και να αναδείξουμε.

Γεώργιος Αθανασόπουλος

Βιβλιογραφία:
Θ. Σπυρόπουλος - Αρχαιολογικό Δελτίο 28 - 1973 
Πάρις Βαρβαρούσης - Η Αρχαία Αλίαρτος Ιστορία και Πολιτισμός - Εκδ.Παπαζήση

Ιερό Τιλφουσίου Απόλλωνα

Είκονες από ©2013 Cnes/Spot Image, DigitalGlobe, European Space Imaging, GeoEye - Όροι Χρήσης
Χάρτης
Δορυφόρος
Ancient Greece | Archeaological Sites of Greece Αρχαιολογικοί χώροι Στερεα Βοιωτία Λατρευτικοί Χώροι Βοιωτίας Ιερό Τιλφουσίου Απόλλωνα