Οι πρόσφατες αναφορές στα κείμενα εθνικής ασφάλειας των Ηνωμένων Πολιτειών δεν στρέφονται εναντίον της Ευρώπης. Καταγράφουν όμως μια βαθιά ανησυχία: η Ευρωπαϊκή Ένωση δυσκολεύεται να προσαρμοστεί σε έναν κόσμο που αλλάζει ραγδαία, όχι μόνο γεωπολιτικά αλλά και αξιακά.
Η Ευρώπη εμφανίζει αδυναμίες στη στρατηγική της άμυνα, στη γεωπολιτική συνοχή, στη διαχείριση του μεταναστευτικού και –κυρίως– στη διατήρηση ενός κοινού αξιακού πλαισίου. Οι ίδιες οι ΗΠΑ τονίζουν πλέον ότι χωρίς κοινωνική συνοχή, χωρίς σταθερές αξίες, καμία ένωση κρατών δεν μπορεί να σταθεί ισχυρή.
Στο πλαίσιο αυτό, επανέρχονται στο προσκήνιο έννοιες που για χρόνια θεωρήθηκαν ξεπερασμένες, αλλά σήμερα αποδεικνύονται επίκαιρες: η οικογένεια, το έθνος-κράτος, η κοινωνική συνοχή και η ευθύνη του πολίτη. Όχι ως επιστροφή στο παρελθόν, αλλά ως βάση σταθερότητας σε μια περίοδο αβεβαιότητας.
Από την εμπειρία μου στην τοπική αυτοδιοίκηση γνωρίζω ότι οι αξιακές κρίσεις αποτυπώνονται πρώτα στην καθημερινότητα των τοπικών κοινωνιών. Εκεί φαίνεται αν η κοινωνία αντέχει, αν υπάρχει συνοχή, αν η οικογένεια στηρίζεται, αν το τοπικό κράτος –ο δήμος– μπορεί να λειτουργήσει ως κύτταρο δημοκρατίας και αλληλεγγύης.
Η Ελλάδα, λόγω γεωγραφίας και ιστορίας, βρίσκεται σε κομβικό σημείο. Δεν έχει την πολυτέλεια να αγνοεί τις γεωπολιτικές εξελίξεις. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως λειτουργεί σήμερα, δεν μπορεί από μόνη της να εγγυηθεί την ασφάλεια και τη σταθερότητα της χώρας μας.
Γι’ αυτό η στρατηγική σχέση της Ελλάδας με τις Ηνωμένες Πολιτείες δεν είναι επιλογή ιδεολογίας, αλλά επιλογή ευθύνης. Δεν αναιρεί την ευρωπαϊκή μας πορεία· την συμπληρώνει, σε μια εποχή που η Ευρώπη καλείται να ξαναβρεί τον προσανατολισμό της.
Η απάντηση, όμως, δεν μπορεί να είναι μόνο στρατιωτική ή διπλωματική. Είναι και πολιτιστική. Η Ευρώπη οφείλει να ξαναδεί τον ρόλο της οικογένειας, του έθνους-κράτους και της πολιτισμικής της ταυτότητας ως στοιχεία δύναμης και όχι αδυναμίας.
Η Ελλάδα, με τη μακραίωνη ιστορική της συνέχεια και τη ζωντανή της τοπική αυτοδιοίκηση, μπορεί να συμβάλει σε αυτή τη συζήτηση με ρεαλισμό και αυτοπεποίθηση. Από τις τοπικές κοινωνίες και τον πολιτισμό μπορεί να ξεκινήσει η ανασύνταξη μιας Ευρώπης που δεν φοβάται την ταυτότητά της.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου