Ο Όλυμπος δεσπόζει στον ελλαδικό χώρο. Τμήμα χάρτη του 1578 από ΙΣ. © Foto/Φωτο:ΑΒ/AM
Συμπληρώθηκαν φέτος 100 χρόνια από την πρώτη γνωστή καταγεγραμμένη ανάβαση στην υψηλότερη κορυφή του Ολύμπου. Ήταν σαν σήμερα, στις 2 Αυγούστου του 1913, στις 10.30 το πρωί όταν τρία άτομα, οι Ελβετοί Frédéric Boissonnas, Daniel Baud-Βovy και ο Έλληνας Χρήστος Κάκαλος, αναρριχήθηκαν για πρώτη φορά στην κορυφή του Ολύμπου.
Στην κορυφή του Ολύμπου που ”κατοικούσαν” οι θεοί της ελληνικής μυθολογίας, ενώ στους πρόποδες του γεννήθηκαν, έζησαν και έδρασαν μούσες, ημίθεοι και ήρωες.
Η ιδέα για την ανάβαση ήταν του Frédéric Boissonnas αλλά η επιτυχία της επιχείρισης συντελέστηκε χάρη στις γνώσεις - όπως και στην επιμονή - που διέθετε ο Χρήστος Κάκαλος για να φτάσει στο τέρμα, στην κορυφή.
Ο Χρήστος Κάκαλος ζούσε στο Λιτόχωρο που μόλις ένα χρόνο πρίν είχε απελευθερωθεί. Ασχολούνταν, όπως οι περισσότεροι κάτοικοι του χωριού, με πολλές δουλειές αλλά υπεραγαπούσε το βουνό και το κυνήγι. Γνώριζε τα κατατόπια του βουνού, πάνω εκεί ψηλά όπου έβρισκε αγριοκάτσικα και ζαρκάδια. Ήταν δεινός κυνηγός αυτών των θηραμάτων. Και τότε η πανίδα του Ολύμπου ήταν πλουσιότατη…
Είναι άγνωστο μέχρι πιο ύψος είχε φτάσει μόνος του πριν τον πλησιάσει ο Boissonnas για να ζητήσει τη βοήθειά του.
Έτσι από μια ιδέα, μια συνάντηση και μια σχεδόν αυθόρμητη επιχείρηση, παρουσιάστηκε η ευκαιρία που ανέδειξε τους τρείς άνδρες ως τους πρώτους που έφτασαν ποτέ στην κορυφή του Ολύμπου. Ο Boissonnas αποτύπωσε την εμπειρία του με κείμενα και με φωτογραφίες. Οι άλλοι δύο επισκιάστηκαν από τον Boissonnas που εκτός από τη φωτογραφική μηχανή κράτησε και την πένα της ιστορίας. Στην τοπική κοινωνία και στην Ελλάδα γενικότερα, ο Χρήστος Κάκαλος τιμήθηκε ως ο οδηγός της επιτυχίας. Ο τρίτος της παρέας, Daniel Baud-Βovy, σπάνια αναφέρεται και δεν τιμήθηκε ποτέ ιδιαίτερα.
Βέβαια πριν 100 χρόνια είχε αρχίσει να γίνεται πια δημοφιλές το σπορ της ορειβασίας. Ως τότε οι άνθρωποι δεν έβλεπαν ιδιαίτερο νόημα ή όφελος για να αναρριχηθούν στις πιο ψηλές κορυφές των βουνών.
Και γιατί σώνει και καλά στην ψηλότερη κορυφή; Γιατί όχι στην λίγο χαμηλότερη αντικρινή ή στη διπλανή κορυφή; Δεν υπάρχει βέβαια ουσιαστικός λόγος! Παρά μόνο κάποιος προσωπικός εγωισμός, η αναζήτηση μιας θέσης στο δημόσιο βίο και η καταγραφή ενός προσωπικού ”επιτεύγματος” φυσικής κατάστασης ίσως (αντοχών; ικανοτήτων;), δίχως ουσιαστικά κάποιο χρήσιμο αποτέλεσμα ή ιδιαίτερης διεύρυνσης των ανθρωπίνων γνώσεων.
Έτσι κάπως ήρθε και η σειρά τουΟλύμπου.
Σαν αποτέλεσμα αναζήτησης να ικανοποιηθεί και να επιδειχτεί η σύγχρονη ανθρώπινη ματαιοδοξία που με υπερβολή μιλά για ”κατάκτηση” και του βουνού των θεών...
Κι όμως ο Όλυμπος δενκατακτήθηκε ποτέ!
Στο πέρασμα των χιλιετηρίδων περπάτησαν ανέβηκαν στις πλαγιές και στις κορυφές του Ολύμπου μυριάδες ανθρώπων, και πάτησαν τις πιο ψηλές κορυφές του μερικές χιλιάδες.
Στους πρόποδές του το βουνό φιλοξένησε από αρχαιοτάτων χρόνων, πόλεις γνωστές από την ιστορία και τόπους όπου διαδραματίστηκαν σημαντικά ιστορικά γεγονότα.
Οι άνθρωποι ήταν πάντα ένα μέρος του όλου οικοσυστήματος. Συλλέκτες καρπών και βοτάνων, κυνηγοί, βοσκοί, επαναστάτες αλλά και αυτοί που αποζητούσαν στη φύση την περισυλλογή, τη γαλήνη και την προσέγγιση του θείου. Γι’ αυτό από τους αρχαιοτάτους χρόνους ο Όλυμπος υπήρξε και απ’ τους σημαντικότερους τόπους λατρείας. Σε κορυφή του ανακαλύφθηκαν ερείπια αρχαίου ιερού βωμού ενώ άλλες κορυφές του ήταν φρυκτωρίες (προϊστορικό και ιστορικό είδος τηλεπικοινωνίας με φωτιά και καπνό). Σήμερα στους πρόποδες και σε μερικές κορυφές του φιλοξενεί μια σειρά εκκλησίες, εξωκλήσια και μοναστήρια.
Στον αιώνα που πέρασε, ο Όλυμπος, πολλές φορές πατήθηκε στιγμιαία απ’ τα πέλματα ανθρώπων που αναζητούσαν την αίσθηση κάποιας αυταπάτης, σμίξης ή προσέγγισης με το ατέλειωτο σύμπαν ανεβαίνοντας σε κάποια απ’ τις κορυφές του. Οι περισσότεροι για να νοιώσουν τη φύση να τους πλημμυρίζει την ψυχή. Άλλοι για να προκαλέσουν με θράσος το θαυμασμό σε πιο απλούς ανθρώπους που εντυπωσιάζονται από το δήθεν ”δαμασμό” του αδάμαστου.
Όμως οι αέρηδες, οι θύελλες, οι ομίχλες και τα χιόνια αποτινάζουν κάθε ίχνος από τις ανθρώπινες πατημασιές κι αφήνουν πάλι τον Όλυμπο ανέπαφο και πάντα ελεύθερο, να ορθώνει το ανάστημά του και με το μεγαλείο του να παραμένει εστία των θεών ανά τους αιώνες και να προκαλεί δέος και θαυμασμό στους κοινούς θνητούς. Οι μυημένοι δεν παύουν στιγμή να δείχνουν το σεβασμό τους για το ανυπέρβλητο στοιχείο αυτό της φύσης.
Παραμένει να υψώνεται αγέρωχος και οι κορυφές του δεσπόζουν σ’ όλο τον ελλαδικό χώρο από τον Αίμο ως την Κρήτη.
Εδώ ήταν, είναι και θα είναι οθρόνος του Δία!
Το βουνό των θεών συνεχίζει να προσκαλεί και να προκαλεί τον κάθε οδοιπόρο να δει και να νοιώσει το μεγαλείο της φύσης. Επιβάλει στον άνθρωπο να αποδεχτεί τη μικρότητά του ή και να αναζητήσει φιλοσοφώντας σιωπηρά την προσέγγιση του υπέρτατου μυστηρίου σύμπαντος και της ζωής.
Ο Όλυμπος ήταν και παραμένει ”κατοικία θεών”, τόπος εφησυχασμού και αναζήτησης ψυχικής ηρεμίας και αίσθησης ελευθερίας. Μικροσκοπικά φαντάζουν από κει τα έργα του ανθρώπου. Μεγαλειώδης, ατελείωτος και όμως κοντινός, ο κόσμος του ουρανού -ιδιαίτερα τις νύχτες του καλοκαιριού- τα άστρα κι ο γαλαξίας που μοιάζουν ν’ αγγίζουν τις κορυφές του Ολύμπου.
Ανδρέας Μπούκας
Συμπληρώθηκαν φέτος 100 χρόνια από την πρώτη γνωστή καταγεγραμμένη ανάβαση στην υψηλότερη κορυφή του Ολύμπου. Ήταν σαν σήμερα, στις 2 Αυγούστου του 1913, στις 10.30 το πρωί όταν τρία άτομα, οι Ελβετοί Frédéric Boissonnas, Daniel Baud-Βovy και ο Έλληνας Χρήστος Κάκαλος, αναρριχήθηκαν για πρώτη φορά στην κορυφή του Ολύμπου.
Στην κορυφή του Ολύμπου που ”κατοικούσαν” οι θεοί της ελληνικής μυθολογίας, ενώ στους πρόποδες του γεννήθηκαν, έζησαν και έδρασαν μούσες, ημίθεοι και ήρωες.
Η ιδέα για την ανάβαση ήταν του Frédéric Boissonnas αλλά η επιτυχία της επιχείρισης συντελέστηκε χάρη στις γνώσεις - όπως και στην επιμονή - που διέθετε ο Χρήστος Κάκαλος για να φτάσει στο τέρμα, στην κορυφή.
Ο Χρήστος Κάκαλος ζούσε στο Λιτόχωρο που μόλις ένα χρόνο πρίν είχε απελευθερωθεί. Ασχολούνταν, όπως οι περισσότεροι κάτοικοι του χωριού, με πολλές δουλειές αλλά υπεραγαπούσε το βουνό και το κυνήγι. Γνώριζε τα κατατόπια του βουνού, πάνω εκεί ψηλά όπου έβρισκε αγριοκάτσικα και ζαρκάδια. Ήταν δεινός κυνηγός αυτών των θηραμάτων. Και τότε η πανίδα του Ολύμπου ήταν πλουσιότατη…
Είναι άγνωστο μέχρι πιο ύψος είχε φτάσει μόνος του πριν τον πλησιάσει ο Boissonnas για να ζητήσει τη βοήθειά του.
Έτσι από μια ιδέα, μια συνάντηση και μια σχεδόν αυθόρμητη επιχείρηση, παρουσιάστηκε η ευκαιρία που ανέδειξε τους τρείς άνδρες ως τους πρώτους που έφτασαν ποτέ στην κορυφή του Ολύμπου. Ο Boissonnas αποτύπωσε την εμπειρία του με κείμενα και με φωτογραφίες. Οι άλλοι δύο επισκιάστηκαν από τον Boissonnas που εκτός από τη φωτογραφική μηχανή κράτησε και την πένα της ιστορίας. Στην τοπική κοινωνία και στην Ελλάδα γενικότερα, ο Χρήστος Κάκαλος τιμήθηκε ως ο οδηγός της επιτυχίας. Ο τρίτος της παρέας, Daniel Baud-Βovy, σπάνια αναφέρεται και δεν τιμήθηκε ποτέ ιδιαίτερα.
Βέβαια πριν 100 χρόνια είχε αρχίσει να γίνεται πια δημοφιλές το σπορ της ορειβασίας. Ως τότε οι άνθρωποι δεν έβλεπαν ιδιαίτερο νόημα ή όφελος για να αναρριχηθούν στις πιο ψηλές κορυφές των βουνών.
Και γιατί σώνει και καλά στην ψηλότερη κορυφή; Γιατί όχι στην λίγο χαμηλότερη αντικρινή ή στη διπλανή κορυφή; Δεν υπάρχει βέβαια ουσιαστικός λόγος! Παρά μόνο κάποιος προσωπικός εγωισμός, η αναζήτηση μιας θέσης στο δημόσιο βίο και η καταγραφή ενός προσωπικού ”επιτεύγματος” φυσικής κατάστασης ίσως (αντοχών; ικανοτήτων;), δίχως ουσιαστικά κάποιο χρήσιμο αποτέλεσμα ή ιδιαίτερης διεύρυνσης των ανθρωπίνων γνώσεων.
Έτσι κάπως ήρθε και η σειρά τουΟλύμπου.
Σαν αποτέλεσμα αναζήτησης να ικανοποιηθεί και να επιδειχτεί η σύγχρονη ανθρώπινη ματαιοδοξία που με υπερβολή μιλά για ”κατάκτηση” και του βουνού των θεών...
Κι όμως ο Όλυμπος δενκατακτήθηκε ποτέ!
Στο πέρασμα των χιλιετηρίδων περπάτησαν ανέβηκαν στις πλαγιές και στις κορυφές του Ολύμπου μυριάδες ανθρώπων, και πάτησαν τις πιο ψηλές κορυφές του μερικές χιλιάδες.
Στους πρόποδές του το βουνό φιλοξένησε από αρχαιοτάτων χρόνων, πόλεις γνωστές από την ιστορία και τόπους όπου διαδραματίστηκαν σημαντικά ιστορικά γεγονότα.
Οι άνθρωποι ήταν πάντα ένα μέρος του όλου οικοσυστήματος. Συλλέκτες καρπών και βοτάνων, κυνηγοί, βοσκοί, επαναστάτες αλλά και αυτοί που αποζητούσαν στη φύση την περισυλλογή, τη γαλήνη και την προσέγγιση του θείου. Γι’ αυτό από τους αρχαιοτάτους χρόνους ο Όλυμπος υπήρξε και απ’ τους σημαντικότερους τόπους λατρείας. Σε κορυφή του ανακαλύφθηκαν ερείπια αρχαίου ιερού βωμού ενώ άλλες κορυφές του ήταν φρυκτωρίες (προϊστορικό και ιστορικό είδος τηλεπικοινωνίας με φωτιά και καπνό). Σήμερα στους πρόποδες και σε μερικές κορυφές του φιλοξενεί μια σειρά εκκλησίες, εξωκλήσια και μοναστήρια.
Στον αιώνα που πέρασε, ο Όλυμπος, πολλές φορές πατήθηκε στιγμιαία απ’ τα πέλματα ανθρώπων που αναζητούσαν την αίσθηση κάποιας αυταπάτης, σμίξης ή προσέγγισης με το ατέλειωτο σύμπαν ανεβαίνοντας σε κάποια απ’ τις κορυφές του. Οι περισσότεροι για να νοιώσουν τη φύση να τους πλημμυρίζει την ψυχή. Άλλοι για να προκαλέσουν με θράσος το θαυμασμό σε πιο απλούς ανθρώπους που εντυπωσιάζονται από το δήθεν ”δαμασμό” του αδάμαστου.
Όμως οι αέρηδες, οι θύελλες, οι ομίχλες και τα χιόνια αποτινάζουν κάθε ίχνος από τις ανθρώπινες πατημασιές κι αφήνουν πάλι τον Όλυμπο ανέπαφο και πάντα ελεύθερο, να ορθώνει το ανάστημά του και με το μεγαλείο του να παραμένει εστία των θεών ανά τους αιώνες και να προκαλεί δέος και θαυμασμό στους κοινούς θνητούς. Οι μυημένοι δεν παύουν στιγμή να δείχνουν το σεβασμό τους για το ανυπέρβλητο στοιχείο αυτό της φύσης.
Παραμένει να υψώνεται αγέρωχος και οι κορυφές του δεσπόζουν σ’ όλο τον ελλαδικό χώρο από τον Αίμο ως την Κρήτη.
Εδώ ήταν, είναι και θα είναι οθρόνος του Δία!
Το βουνό των θεών συνεχίζει να προσκαλεί και να προκαλεί τον κάθε οδοιπόρο να δει και να νοιώσει το μεγαλείο της φύσης. Επιβάλει στον άνθρωπο να αποδεχτεί τη μικρότητά του ή και να αναζητήσει φιλοσοφώντας σιωπηρά την προσέγγιση του υπέρτατου μυστηρίου σύμπαντος και της ζωής.
Ο Όλυμπος ήταν και παραμένει ”κατοικία θεών”, τόπος εφησυχασμού και αναζήτησης ψυχικής ηρεμίας και αίσθησης ελευθερίας. Μικροσκοπικά φαντάζουν από κει τα έργα του ανθρώπου. Μεγαλειώδης, ατελείωτος και όμως κοντινός, ο κόσμος του ουρανού -ιδιαίτερα τις νύχτες του καλοκαιριού- τα άστρα κι ο γαλαξίας που μοιάζουν ν’ αγγίζουν τις κορυφές του Ολύμπου.
Ανδρέας Μπούκας
Η κορυφή του Ολύμπου, 2 Αυγούστου 1913, φωτογραφία του Fred. Boissonnas, Fotogravure από ΙΣ, © Foto/Φωτο:ΑΒ/AM
Ανάβαση του Ολύμου, Τμήμα εικονογράφισης έκδοσης του 1568 από ΙΣ. © Foto/Φωτο:ΑΒ/AM
Όλυμπος, χαρακτικό του 1827/από ΙΣ © Foto/Φωτο:ΑΒ/AM
Όλυμπος, Φράγκου αλώνι, μια απ’ τις κορυφές του Ολύμπου. Χαρακτικό του 1834/από ΙΣ © Foto/Φωτο:ΑΒ/AM
Όλυμπος, χαρακτικό του 1880/Συλλογή ΚΕΠΣ © Foto/Φωτο:ΑΒ/AM
Όλυμποςς, © Foto/Φωτο:ΑΒ/AM
Όλυμποςς, © Foto/Φωτο:ΑΒ/AM
Όλυμποςς, © Foto/Φωτο:ΑΒ/AM
Όλυμποςς, © Foto/Φωτο:ΑΒ/AM
Όλυμποςς, © Foto/Φωτο:ΑΒ/AM
Λίγοι γνωρίζουν ότι ο Χρήστος Κάκαλος ήταν και μουσικός. Έπαιζε επαγγελματικά λαούτο. Το λαούτο του Κάκαλου που συντηρήθηκε πρόσφατα από τα έμπειρα χέρια του Γιάννη Γιάντσιου. © Foto/Φωτο:ΑΒ/AM.
Λίγοι γνωρίζουν ότι ο Χρήστος Κάκαλος ήταν και μουσικός. Έπαιζε επαγγελματικά λαούτο. Το λαούτο του Κάκαλου που συντηρήθηκε πρόσφατα από τα έμπειρα χέρια του Γιάννη Γιάντσιου. © Foto/Φωτο:ΑΒ/AM.
Το λαούτο του Χρ. Κάκαλου. © Foto/Φωτο: Γ. Γιάντσιος
Το λαούτο του Χρ. Κάκαλου. © Foto/Φωτο: Γ. Γιάντσιος
Το λαούτο του Χρ. Κάκαλου. © Foto/Φωτο: Γ. Γιάντσιος
Το λαούτο του Χρ. Κάκαλου. © Foto/Φωτο: Γ. Γιάντσιος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου